بر اساس یک مطالعه مبتی بر جامعه، 0.5 تا 1 درصد از خانم‌های جوان به بولیمیا نروزا یا همان پر اشتهایی عصبی مبتلا هستند. بولیمیا نروزا نوعی اختلال در غذا خوردن به حساب می‌آید. این بیماری باعث میشود تا فرد مبتلا بیش از حد غذا خورده سپس برای جبران کالری‌های اضافه به شدت ورزش کرده یا خود را مجبور به استفرغ کردن کند. این بیماری معمولاً در نتیجه یک مشکل روانی بنیادی به وجود می‌آید و گاهی حتی در صورت درمان نشدن به مدت طولانی ممکن است زندگی فرد به خطر بیندازد. جهت کسب اطلاعات بیشتر در مورد بولیمیا نروزا و گزینه‌های پزشکی برای درمان آن در ادامه مقاله با ما همراه باشید.
بولیمیا نروزا چیست؟
بولیمیا نروزا بیماری پراشتهایی عصبی است. پراشتهایی عصبی یک بیماری جدی روانپزشکی است که به صورت بالقوه زندگی فرد مبتلا را در خطر قرار می‌دهد. از بیماری بولیمیا نروزا به عنوان بولیمیا هم یاد میشود. کسانی که به این اختلال مبتلا هستند، تمایل به پرخوری و سپس جبران آن چه از طریق ورزش و پاکسازی بدن و چه از طریق بالا آوردن یا استفاده از ملین دارند. پرخوری شامل خوردن مقدار زیادی غذاهای پرکالری در مدت زمان کم، معمولاً دو ساعت، میشود. فرد مورد نظر ممکن است 3000 کالری یا بیشتر وارد بدن خود کند. هنگامی که چنین رفتاری شروع میشود، متوقف کردن آن سخت است و نمی‌توان آن را کنترل کرد. بعد از پرخوری فرد ممکن است احساس باد کردن، گناهگاری و زشت بودن را همه با هم در یک زمان داشته باشد. همچنین این افراد ترس بسیار زیادی از اضافه وزن دارند. این ترس موجب انجام کارهایی مانند ایجاد استفراغ عمدی، ورزش بیش از حد، رژیم گرفتن و استفاده بی‌رویه از داروهای ادرارآور و ملین میشود. اقدام به پاکسازی روده نیز معمولاً منجر به مشکلات جدی شده و ممکن است حتی در طولانی مدت باعث اضافه وزن شود.
انواع بولیمیا
- نوع پاکسازی – این نوع از موارد عمده ابتلا به بولیمیا به حساب می‌آید. از نشانه‌های آن ایجاد استفراغ عمدی و یا استفاده بیش از از ملین‌ها، ادرارآروها و تنقیه در تلاش برای کم کردن وزن بعد از پرخوری است.
- نوع غیرپاکسازی – این نوع از بولیمیا معمولاً با اعمال نامناسب مانند ورزش یا روزه بیش از حد بعد از یک دوره پرخوری همراه است.
علائم و نشانه‌های بولیمیا
علائم و نشانه‌های همراه با بولیمیا عباتند از:
- همیشه تنها غذا خوردن
- ناپدید شدن ناگهانی غذا از بشقاب
- علاقه شدید به غذا
- تنها خرج کردن میزان زیادی پول برای غذا
- ترک کردن میز بلافاصله بعد از غذا خوردن، معمولاً رفتن به دستشویی
- احتکار یا پنهان کردن غذا جهت بعداً خوردن آنها
- ورزش بیش از حد
- شکایت همیشگی از اضافه وزن
- دوره‌های روزه بعد از پرخوری کردن
علائم فیزیکی که ممکن است با پاکسازی روده دیده شود عبارتند از:
- اسهال
- کم آبی بدن
- کمبود مواد مغذی
- تغییر وزن بدن
- زخم روی بندهای انگشت (همچنین به عنوان علامت راسل نیز شناخته میشود) که در نتیجه فرو کردن انگشت در گلو با اجبار برای ایجاد استفراغ عمدی است
- ریفلاکس اسید معده
- گلو ملتهب
- زخم‌های مزمن
- دندانهای آسیب دیده
- گونه‌های متورم
- پریودهای نامنظم
- ظاهر مویرگ‌های خونی پاره شده در چشم
علائمی مانند استرس، اضطراب و افسردگی نیز در فرد مبتلا به بولیمیا غیرمعمول نیست. هرچند، شناسایی این علائم می‌تواند سخت باشد زیرا فرد مبتلا به بولیمیا معمولاً سعی در پنهان کردن آنها دارد. فرد مبتلا رفتارهای نامعمولی در خوردن غذا برای مدیریت کردن استرس مرتبط با اضافه وزن ناخواسته از خود نشان می‌دهد. آنها ممکن است با چالش‌های دیگری نیز مواجه شوند که می‌تواند موجب پیشرفت اختلال بولیمیا شود. در ادامه برخی از عوامل عمده‌ای که می‌توانند مسئول آغاز شدن بولیمیا باشند را لیست کردیم.
بیشتر بخوانید: ترفندهای زیرکانه برای کاهش وزن در خانه
علل و عوامل خطر چیست؟
در حالی که علت دقیق بولیمیا هنوز مشخص نیست اما محققان عقیده دارند که ترکیبی از عوامل زیر می‌تواند مسئول شروع شدن این اختلال باشد. تمام این عوامل می‌توانند آغاز کننده اختلال بولیمیا باشند و یا ممکن است خطر مبتلا شدن شخص به این اختلال را افزایش دهند.
- ژنتیک – سابقه خانوادگی داشتن چنین شرایطی
- عوامل روانشناختی - ترس از افزایش وزن
- شرایط پزشکی مانند افسردگی، اضطراب، استرس و اختلالات شخصیتی
- تغییرات هورمونی
- مشکلات والدین
- سابقه آزار و اذیت
- عوامل محیطی مانند قرار گرفتن در معرض الگوهای غیرمفید از طریق رسانه‌ها و صنعت مد
- بارداری زود هنگام
آنورکسیا نروزا و بولیمیا نروزا
آنورکسیا نروزا
- این اختلال به دلیل داشتن تصویری اشتباه از بدن به وجود آمده که ممکن است به دلیل افسردگی، اضطراب یا ضربه عاطفی باشد.
- علائم آن شامل حذف وعده‌های غذایی یا رژیم غذایی ناسالم است.
- کسانی که آنورکسا دارند، معمولاً کمبود وزن دارند.
بولیمیا نروزا
- این بیماری نوعی اختلال در غذا خوردن است که ممکن است در نتیجه آسیب بنیادین احساسی ایجاد شده باشد.
- علائم آن شامل پرخوری و سپس ورزش بیش از حد یا پاکسازی برای جبران پرخوری است.
- کسانی که به پرخوری عصبی مبتلا هستند،، معمولاً وزن نرمال دارند یا ممکن است کمی اضاف وزن داشته باشند.
تشخیص
هنگامی که صحبت از بولیمیا میشود، تشخیص زود هنگام برای داشتن شانس در گرفتن نتیجه خوب بسیار مهم است. تشخیص دادن بولیمیا می‌تواند کار بسیار سختی باشد زیرا فرد مورد نظر ممکن است آن را انکار کرده یا هر کاری جهت پنهان کردن مشکل خود انجام دهد. از این رو، تشخیص این اختلال معمولاً با هدف رد سایر مشکلات سلامتی احتمالی انجام میشود. در صورت شک به بولیمیا، ممکن است فرد مورد نظر به یک متخصص بهداشت روان ارجاع داده شود. طبق راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی - ویرایش پنجم، بیمار باید معیارهای ذکر شده زیر را داشته باشد تا به عنوان مبتلا به اختلال بولیمیا نروزا تلقی شود.
- دوره‌های غیرقابل کنترل و برگشت پذیر پرخوری.
- پاکسازی بعد از پرخوری ناخواسته با استفاده از استفراغ عمدی، روزه، ورزش بیش از حد یا استفاده بیش از حد از داروهای ملین و دیگر داروهای این چنینی انجام میشود.
- عمل پرخوری و پس از آن پاکسازی در طی 3 ماه گذشته هفته‌ای یکبار انجام شده باشد.
- شکل و وزن بدن بیمار بر احساس ارزشمندی او در مورد خود تأثیر می‌گذارد.
- این رفتار در نتیجه آنورکسیا نروزا اتفاق نیافتاده باشد.
روش درمان
هنگام صحبت در مورد بولیمیا، باید بدانید که دوره درمان آن طولانی مدت خواهد بود. این درمان اغلب ترکیبی از خانواده درمانی، روان درمانی، مشاوره تغذیه و داروها است. همچنین مهم است که بیمار نیاز خود برای درمان شدن را پذیرفته و قبول کند که در روند درمان خود مشارکت و همکاری نیز میکند. درمان‌ها ممکن است شامل:
- درمان شناختی رفتاری: این درمان برای کمک به بیماران در تغییر درک خود از غذا، غذا خوردن، وزن بدن و شکل ظاهری انجام میشود. هدف این نوع درمان همچنین شامل کمک به بیمار در تشخیص اینکه چرا تحت تأثیر این اختلال قرار گرفته میشود.
- روان درمانی بین فردی: برای کمک به بیماران در یادگیری روش‌های جدید برای مدیریت تعارضات بین خانواده و دوستان.
- مشاوره تغذیه‌ای: برای کمک به شکستن چرخه پرخوری با آموزش نحوه تنظیم سرعت خوردن وعده‌های غذایی و تعیین کالری برای بیماران.
- دارو درمانی: فلوكستین (Prozac) نوعی از داروی ضد افسردگی است كه اغلب برای كنترل پرخوری عصبی تجویز میشود.
- حمایت از طرف دوستان و خانواده نیز عاملی مهم و موثر است و نتیجه مثبت طولانی مدت خواهد داشت.
- در موارد نادر برای مثال هنگامی که خطر آسیب رساندن و خودکشی وجود دارد، بیمار باید بستری شود.
بهترین برنامه غذایی برای اختلال بولیمیا نروزا
- رژیم غذایی بیماران مبتلا به بولیمیا باید شامل وعده‌های غذایی و میان وعده‌های معمولی باشد. متخصص تغذیه هنگام تهیه برنامه به نیازهای کالری و غذایی شما توجه خواهد کرد.
- یک برنامه معمول غذایی برای درمان اختلال بولیمیا باید شامل 3 وعده غذای کامل در هر روز بعلاوه 2-3 میان وعده باشد. فاصله وعده‌های غذایی و میان وعده‌ها بیش از 3 ساعت نخواهد بود. این بدان دلیل است که مصرف وعده‌های غذایی منظم با کاهش پرخوری و اقدامات پاکسازی ارتباط دارد.
- افراد مبتلا به اخلال بولیمیا باید یک رژیم غذایی متعادل و دارای پروتئین، نشاسته، سبزیجات و چربی داشته باشند. متخصص تغذیه شما همچنین باید سعی کند که حداقل یکی از غذاهای مورد علاقه شما را در هر وعده غذایی بگنجاند.
- همچنین توصیه میشود که افراد مبتلا از هله و هوله‌ها مانند شکلات، بستنی، چیپس و دیگر انواع غذا که ممکن است محرک پرخوری باشند، دور بمانند.
چگونه از ابتلا به بولیمیا جلوگیری کنیم؟
- از نوشیدنی‌های کافئین‌دار دوری کنید.
- سیگار را ترک کنید.
- از نوشیدنی‌های الکلی دوری کنید.
- بدن خود را با نوشیدن 6 تا 8 لیوان آب در روز هیدراته نگهدارید.
- با انجام یوگا یا گرفتن ماساژی آرامش بخش استرس خود را تحت کنترل نگهدارید.
تشخیص افراد مبتلا به بولیمیا می‌تواند کار بسیار سختی باشد زیرا آنها ممکن است سعی در پنهان کردن علائم خود داشته باشند. بنابراین مراقب افراد مشکوک به این اختلال باشید زیرا تشخیص زود هنگام شانس گرفتن نتیجه‌ای خوب را افزایش می‌دهد. همچنین، حمایت کردن از افراد مبتلا کمترین کاری است که می‌توانید برای آنها انجام دهید.
بررسی سوالات پرتکرار در این زمینه
1. چه زمانی باید در رابطه با بیماری بولیمیا به دکتر مراجعه کنیم؟
اگر خودتان یا کسی که می‌شناسید علائم بولیمیا را نشان می‌دهد، باید هرچه سریع‌تر به دنبال گرفتن کمک‌های پزشکی باشید.
2. رفتاری ناشی از این بیماری چیست؟
افراد مبتلا ممکن است علائم پرخوری و جبران بعد از آن مانند بالا آوردن یا استفاده از ملین داشته باشد.
3. آیا بیماری بولیمیا منجر به ریزش مو میشود؟
افراد مبتلا به بولیمیا تمایل دارند تا مواد غذایی مهم که برای رشد مو نیاز است را از بین ببرند. بنابراین، ممکن است افزایش ریزش مو را تجربه کنند.
4. چه علامتی مشخص کننده بیماری پرخوری است؟
علامت بیماری پرخوری اقدام به خوردن میزان زیادی غذا در مدت زمان کم، برای مثال 2 ساعت، است. این عمل تا جایی ادامه دارد که فرد مورد نظر به صورت عذاب‌آوری احساس پر بودن داشته باشد.
5. دقیق‌ترین علامت زنان مبتلا به بیماری بولیمیا نروزا چیست؟
دقیق‌ترین علامت در مورد زنان مبتلا به پرخوری عصبی این است که آنها بیشتر از دیگران وزن خود را حفظ می‌کنند، اگرچه ممکن است نوسانات جزئی در محدوده وزنی خود داشته باشند.
6. چگونه بیماری بولیمیا روی بدن تاثیر می‌گذارد؟
بولیمیا می‌تواند افراد را به روش‌های مختلفی تحت تاثیر قرار دهد. این بیماری اشتهای شخص را از بین برده، سبب افزایش وزن و کمبود ویتامین شده و ممکن است در نتیجه به دلیل بالا آوردن‌های عمدی بدن او کم آب شده و دندان‌هایش پوسیده شوند.
بیشتر بخوانید: علل بی‌اشتهایی عصبی (اختلال در خوردن غذا) چیست؟
