هیپراوریسمی یا اسید اوریک بیش از حد، همیشه در بدن باعث بروز علائم نمی‌شود. با این حال، شما را در معرض خطر ابتلا به بیماری‌های بیشتری مانند نقرس و کلیه قرار می‌دهد. خوشبختانه، شما می‌توانید با داشتن رژیم غذایی مناسب، سطح اسید اوریک در بدنتان را مدیریت کنید. اگر میزان اسید اوریک شما بالاست و باعث بروز مشکلاتی در بدن شما می‌شود، در مورد استفاده از داروها با پزشک خود مشورت کنید تا بتوانید اسید اوریک خود را کنترل کنید.
بخش اول ایجاد تغییرات در رژیم غذایی
1. از خوردن گوشت‌هایی که حاوی مقدار زیادی پورین است اجتناب کنید
بسیاری از گوشت‌ها حاوی پورین هستند، یک ماده طبیعی است که بعد از خوردن آن به اسید اوریک در بدن شما تبدیل می‌شود. با اجتناب از گوشت‌های غنی از پورین، می‌توانید مقدار اسید اوریک موجود در جریان خون‌تان را محدود کنید ، مانند:
- گوشت‌های اندام، از جمله کلیه و کبد
- عصاره‌ها و آب گوشت
- گوشت قرمز شامل گوشت گاو و گوسفند
- برخی از انواع غذاهای دریایی از جمله ماهی کولی، ساردین‌ها، ماهی تن و صدف
2. از نوشیدن مشروبات الکلی خودداری کنید
نوشیدن الکل به ویژه آبجو و مشروبات الکی می‌تواند سطح اسید اوریک موجود در جریان خون شما را افزایش دهد و به بیماری‌هایی مانند نقرس و سنگ کلیه کمک کند. از مصرف این نوشیدنی‌ها خودداری کنید، تا سطح اسید اوریک بیش از حد بالا نرود.
- اگر به الکل وابسته هستید، درباره ترک کردن آن با پزشک خود مشورت کنید.
3. از مصرف غذاها و نوشیدنی‌های شیرین صرفه‌نظر کنید
مواد غذایی و نوشیدنی‌هایی که قند و کربوهیدرات‌های تصفیه شده زیادی دارند، می‌توانند سطح اسید اوریک شما را افزایش دهند. از آبنبات‌های شیرین، سودا و کیک‌های پخته شده به ویژه آن‌هایی که حاوی شربت ذرت با فروکتوز بالا هستند، خودداری کنید.
- حتی آب میوه‌های شیرین به طور طبیعی می‌توانند بر میزان اسید اوریک شما تأثیر بگذارند. از آب میوه‌هایی که دارای فروکتوز هستند مانند آب پرتقال یا آب سیب خودداری کنید.
4. برای دفع اسید اوریک، مقدار زیادی آب بنوشید
نوشیدن آب زیاد، می‌تواند اسید اوریک اضافی را از بدن شما خارج کند، احتمال ابتلا به نقرس را کاهش دهد و از ایجاد کریستال‌هایی که منجر به سنگ کلیه می‌شود، جلوگیری کند. نیاز شما به میزان مصرف آب، بسته به سطح کلی سلامتی و فعالیت‌تان ممکن است متفاوت باشد، اکثر پزشکان توصیه می‌کنند حداقل 8 لیوان (240 میلی‌لیتر) آب در روز بنوشید.
- اگر مطمئن نیستید که هر روز چقدر آب باید بنوشید، با پزشک خود مشورت کنید.
5. رژیم سالم و متعادل داشته باشید
علاوه بر اجتناب از غذاهای غنی از پورین، حفظ رژیم غذایی برای سلامت کلی شما مهم است. شما می‌توانید مواد مغذی مورد نیاز خود را دریافت کنید و از ایجاد مقادیر بالای اسید اوریک در بدن خود جلوگیری کنید:
- خوردن منابع سالم کربوهیدرات مانند میوه، سبزیجات و غلات کامل.
- انتخاب منابع پروتئین بدون چربی مانند لوبیا و عدس، سینه مرغ و لبنیات کم چرب.
- انتخاب منابع چربی سالم مانند آجیل، کره بادام زمینی و تخم مرغ.
6. در مورد مصرف مکمل‌های ویتامین C از پزشک خود سؤال کنید
ویتامین C می‌تواند به کاهش سطح اسید اوریک کمک کند. در مورد اینکه آیا با خیال راحت می‌توانید از مکمل ویتامین C استفاده کنید یا نه، با پزشک خود صحبت کنید. اگر دارو یا مکمل‌های دیگری مصرف می‌کنید، پزشک خود را در جریان بگذارید.
- پزشک ممکن است یک مکمل 500 میلی‌گرم یا بالاتر را برای کمک به مدیریت میزان اسید اوریک شما توصیه کند. در مورد مصرف دوز بالای ویتامین C محتاط باشید، چرا که می‌تواند خطر ابتلا به سنگ کلیه را افزایش دهد.
7. برای کاهش سطح اسید اوریک، قهوه را به میزان متوسط بنوشید
شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد نوشیدن مقدار متوسط قهوه (حداکثر 4 فنجان در روز) می‌تواند به کاهش میزان اسید اوریک کمک کرده و از بروز نقرس جلوگیری کند. ولی اگر شما از قبل نقرس داشته باشید، نوشیدن کافئین می‌تواند باعث بدتر شدن اسید اوریک شود. با پزشک خود در مورد میزان مصرف قهوه مشورت کنید.
- در صورت نوشیدن قهوه، از نوشیدن قهوه‌های قندی با خامه‌های پرچرب خودداری کنید. این‌ها می‌توانند سطح اسید اوریک شما را افزایش دهند.
- هیچ مدرکی دال بر این نیست که سایر نوشیدنی‌های کافئین‌دار می‌توانند سطح اسید اوریک شما را کاهش دهند. محققان معتقدند که این مزیت از برخی دیگر از ترکیبات موجود در قهوه، مانند مقادیر بالای برخی از آنتی اکسیدان‌های خاص حاصل می‌شود.
8. گیلاس را در رژیم غذایی خود بگنجانید
گیلاس‌ها نه تنها شیرین و خوشمزه هستند، بلکه می‌توانند به کاهش سطح اسید اوریک کمک کنند. هر روز یک مشت گیلاس میل کنید و یا هر روز یک لیوان آب گیلاس بنوشید تا سطح اسید اوریک را تحت کنترل داشته باشید.
- اگر گیلاس را دوست ندارید یا در فصلی هستید که گیلاس در دسترس نیست، مصرف مکمل‌های گیلاس را در نظر بگیرید. می‌توانید این مکمل‌ها را از داروخانه تهیه کنید. از پزشک خود بپرسید که چه مقدار برای شما مناسب است.
9. در مورد چگونگی رسیدن به وزن سالم با پزشک خود صحبت کنید
داشتن وزن اضافی، می‌تواند فرآیند خلاص شدن بدن از شر اسید اوریک را دشوارتر کند. با توجه به وزن فعلی و سلامت کلی‌تان، با پزشک یا متخصص تغذیه در مورد مدیریت وزن سالم صحبت کنید.
- اگر نیاز به کاهش وزن دارید، سالم‌ترین روش برای انجام این کار کاهش تعداد کالری‌هایی است که مصرف می‌کنید و فعالیت ورزشی‌تان را بیشتر کنید.
- برخی از پزشکان، رژیم DASH یا رژیم مدیترانه‌ای را به عنوان راهکاری برای مدیریت وزن سالم برای افراد مبتلا به نقرس پیشنهاد می‌کنند.
بخش دوم استفاده از داروها
1. اگر تغییرات رژیم غذایی به اندازه کافی موثر نبود، با پزشک خود مشورت کنید
در حالی که ایجاد تغییر در رژیم غذایی می‌تواند به مدیریت میزان اسید اوریک شما کمک کند، در صورت داشتن بیماری مرتبط مانند نقرس یا سنگ کلیه، ممکن است به کمک بیشتری نیاز داشته باشید. با پزشک خود در مورد اینکه آیا درمان‌های دارویی برای شما موثر هستند یا خیر صحبت کنید.
- در صورت بروز علائم نقرس مانند درد، تورم ، قرمزی و سفتی در مفاصل به پزشک مراجعه کرده و بخواهید که سطح اسید اوریک‌تان را آزمایش کند.
- اگر علائم سنگ کلیه مانند درد شکم، حالت تهوع ، ادرار دردناک یا خون در ادرار را مشاهده کردید، سریعاً به پزشک مراجعه کنید. از پزشک خود بپرسید که آیا علائم شما ممکن است به اسید اوریک در کلیه‌های شما مرتبط باشد یا خیر.
- پزشک ممکن است آزمایش خون را برای بررسی میزان اسید اوریک شما انجام دهد یا اگر مشکوک به نقرس باشد، ممکن است یک نمونه از مایع مفصل شما را برای آزمایش کریستال‌های اسید اوریک آزمایش کند. آن‌ها همچنین ممکن است برای آزمایش اسید اوریک، ادرار شما را آزمایش کنند.
2. به داروهایی که اسید اوریک را از بدن شما خارج می‌کنند، توجه کنید
برخی از انواع داروها به نام Uricosurics (ماده دفع کننده اسید اوریک)، به از بین بردن اسید اوریک که قبلاً در بدن شما ساخته شده است کمک می‌کند. این داروها در صورت وجود نقرس مفید هستند، اما ممکن است خطر ابتلا به سنگ کلیه را افزایش دهند. از پزشک خود بپرسید که آیا این دارو برای شما گزینه مناسبی است یا خیر.
- برخی از داروهای معمول Uricosuric شامل پروبنسید (نام تجاری: Probalan) و لزینوراد (نام تجاری Zurampic) است. لزینوراد باید همراه با داروهایی که تولید اسید اوریک را کاهش می‌دهند، مصرف شود.
- در صورت بروز عوارض جانبی مانند خارش، معده درد یا علائم سنگ کلیه با پزشک خود مشورت کنید.
3. در مورد داروهایی که تولید اسید اوریک را کاهش می‌دهند، سؤال کنید
اگر نقرس یا سنگ کلیه دارید، پزشک ممکن است دارویی را توصیه کند که توانایی بدن شما را در ایجاد اسید اوریک محدود کند. این داروها را مهارکننده‌های گزانتین اکسیداز (XOI) می‌نامند. با پزشک خود صحبت کنید که آیا XOI می‌تواند به شما کمک کند یا خیر.
- داروهای معمول XOI شامل آلوپورینول (نام تجاری: Aloprim, Lopurin, Zyloprim) و فبوگزوستات (نام تجاری Uloric) است. پزشک شما ممکن است یکی از این داروها را به همراه یک دارو دیگر تجویز کند تا اسید اوریک را از بدن شما خارج کند.
- اگر عوارض جانبی مانند خارش، حالت تهوع یا علائم بیماری کبدی (مانند زرد شدن پوست و چشم) را تجربه کردید، با پزشک خود مشورت کنید.
4. اگر سایر داروها مؤثر نبود، با پزشک خود درباره تزریق پگلوتیکاز مشورت کنید
اگر مبتلا به نقرس هستید و به سایر درمان‌ها واکنش نشان نمی‌دهید، از پزشک خود درباره درمان با پگلوتیکاز (نام تجاری Krystexxa) سؤال کنید. آن‌ها این دارو را به عنوان تزریق درون وریدی (IV) به شما می‌دهند. پگلوتیکاز با تبدیل اسید اوریک در خون به آلانتوئین (ماده‌ای که بدن شما به راحتی می‌تواند از شر اسید اوریک خلاص شود) کار می‌کند.
- تزریق پگلوتیکاز، می‌تواند در برخی از افراد واکنش جدی به همراه داشته باشد. اگر در طول یا پس از درمان، عوارض جانبی مانند درد قفسه سینه، سرفه، مشکل در تنفس، سرگیجه یا تورم صورت را مشاهده کردید، این مساله را با پزشک خود در میان بگذارید.
5. بدانید که آیا داروها بر میزان اسید اوریک شما تأثیر می‌گذارند یا خیر
برخی داروهای خاص، می‌توانند خطر ابتلا به اسید اوریک را افزایش دهند. اگر اسید اوریک شما بالا رفت، در مورد هر نوع دارو یا مکمل مورد استفاده با پزشک خود صحبت کنید. آن‌ها ممکن است توصیه کنند که دوز دارو را تغییر دهید و یا اقدامات دیگری برای کنترل سطح اسید اوریک خود به کار بگیرید. داروهایی که ممکن است اسید اوریک را در بدن شما افزایش دهند عبارتند از:
- دیورتیک (ادرار آور)
- داروهایی که سیستم ایمنی بدن شما را سرکوب می‌کنند، مانند داروهای شیمی درمانی
- مکمل‌های نیاسین (ویتامین B3)
- آسپرین به ویژه هنگامی که به طور مرتب با دوزهای کم مصرف شود (مثلاً برای جلوگیری از لخته شدن خون)
6. در صورت داشتن بیماری‌های دیگر، پزشک خود را مطلع کنید
برخی از بیماری‌ها با خطر بالای اسید اوریک همراه است. در مورد بهترین روش برای درمان این شرایط با پزشک خود صحبت کنید تا بتوانید سطح اسید اوریک و سایر علائم مشکل ساز را کنترل کنید. عوامل خطرساز اسید اوریک بالا شامل موارد زیر است:
- تیروئید کم کار
- دیابت
- پسوریازیس
- چاقی
- بیماری کلیوی
- سرطان‌های خاص
بیشتر بخوانید: افراد مبتلا به نقرس وزن خود را با سه روش کاهش دهند
