آنفلوانزا، یک عفونت ویروسی است که به سیستم تنفسی شما مثل بینی، گلو و ریهها حمله میکند. آنفلوانزا معمولاً فلو (Flu) خوانده میشود، اما مانند ویروس "آنفولانزای" معده که باعث اسهال و استفراغ میشود نیست. در بیشتر افراد، آنفولانزا به تنهایی برطرف میشود. اما گاهی اوقات، آنفولانزا و عوارض آن میتواند کشنده باشد. افرادی که در معرض خطر بالاتری از عوارض آنفولانزا قرار دارند عبارتند از:
- کودکان خردسال زیر 5 سال، به ویژه کودکان زیر 12 ماه
- بزرگسالان بالاتر از 65 سال
- ساکنان خانههای سالمندان و سایر مراکز درمانی
- زنان باردار تا دو هفته پس از زایمان
- افرادی که سیستم ایمنی ضعیف دارند.
- افرادی که بیماریهای مزمن مانند آسم، بیماری قلبی، بیماری کلیوی، بیماری کبد و دیابت دارند.
- افرادی که بسیار چاق هستند، با شاخص توده بدنی (BMI) 40 یا بیشتر
- اگرچه واکسن سالیانه آنفولانزا 100 درصد مؤثر نیست، اما هنوز هم به عنوان بهترین مدافع در برابر آنفولانزا میباشد.
علائم آنفولانزا
در ابتدا آنفولانزا ممکن است مانند سرماخوردگی همراه با عطسه و گلودرد به نظر برسد. اما سرماخوردگی معمولاً به آرامی بروز میکند، در حالی که آنفولانزا به طور ناگهانی روی میدهد. گرچه سرماخوردگی میتواند مشکلساز باشد، اما معمولاً با آنفولانزا احساس ناخوشایندتری را تجربه خواهید کرد. علائم و نشانههای رایج آنفولانزا شامل موارد زیر است:
- تب بالای 100.4 درجه فارنهایت (38 درجه سانتیگراد)
- ماهیچههای دردناک
- لرز و عرق
- سردرد
- سرفه خشک و مداوم
- خستگی و ضعف
- گرفتگی بینی
- گلو درد
چه زمانی به پزشک مراجعه کنید؟
بیشتر افرادی که به آنفولانزا مبتلا میشوند، میتوانند خود را در خانه معالجه کنند و اغلب نیازی به مراجعه به پزشک ندارند. اگر علائم آنفولانزا دارید و در معرض عوارض آن هستید، سریعاً به پزشک مراجعه کنید. مصرف داروهای ضد ویروسی، میتواند طول بیماری شما را کاهش دهد و از بروز مشکلات جدیتر جلوگیری کند.
علل آنفولانزا
هنگامی که شخصی سرفه، عطسه و یا صحبت میکند، ویروسهای آنفولانزا به صورت ذراتی در هوا پخش خواهند شد. بنابراین شما ذرات را مستقیماً استنشاق کنید و یا میکروبها را از یک شی مانند تلفن یا صفحه کلید رایانه برمیدارید و سپس آنها را به چشم، بینی یا دهان خود منتقل میکنید. افراد مبتلا به ویروس، احتمالاً قبل از شروع علائم تا حدود پنج روز پس از شروع آن، مسری هستند. كودكان و افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف ممكن است برای مدتی طولانیتر مسری باشند. ویروسهای آنفلوانزا به طور مداوم در حال تغییر هستند و مرتباً با گونههای جدیدی ظاهر میشوند. اگر در گذشته به آنفلوانزا مبتلا شدهاید، بدن شما از قبل پادتنهایی (آنتی بادی) را برای مبارزه با آن گونهی خاص ویروس ساخته است. اگر ویروسهای آنفلوانزا در آینده شبیه به مواردی باشد که قبلاً با آنها روبرو شدهاید (یا با داشتن این بیماری یا با واکسیناسیون)، این پادتنها میتوانند از ابتلا به عفونت جلوگیری کنند و یا شدت آن را کاهش دهند. اما پادتنها در برابر ویروسهای آنفولانزایی که در گذشته با آنها روبرو شدهاید، نمیتوانند شما را از انواع آنفولانزای جدید (از نظر ایمنی با آنچه که قبلاً داشتهاید بسیار متفاوت باشد) محافظت کنند.
عوامل خطر
عواملی که ممکن است خطر ابتلا به آنفلوانزا یا عوارض آن را افزایش دهند عبارتند از:
- سن: آنفلوانزای فصلی، کودکان زیر 12 ماه و بزرگسالان بالای 65 سال و مسنتر را مورد هدف قرار میدهد.
- شرایط زندگی یا کار: افرادی که در بسیاری از مکانها مانند خانه سالمندان یا پادگانهای نظامی زندگی و یا کار میکنند، احتمال ابتلا به آنفلوانزا را دارند. همچنین افرادی که در بیمارستان بستری هستند، در معرض خطر بیشتری قرار دارند.
- سیستم ایمنی ضعیف: سرطان، داروهای ضد دفع یا پس زدن (Rejection)، استفاده طولانی مدت از استروئیدها، پیوند عضو، سرطان خون یا بیماری ایدز (HIV/AIDS) میتواند سیستم ایمنی بدن را تضعیف کند. این امر میتواند باعث شود که راحتتر آنفولانزا بگیرید و همچنین ممکن است خطر ابتلا به عوارض را افزایش دهد.
- بیماریهای مزمن: شرایط مزمن از جمله بیماریهای ریوی مانند آسم، دیابت، بیماریهای قلبی، بیماری عصبی یا اختلال عصبی تکاملی (Neurodevelopmental)، ناهنجاری مجاری تنفسی و بیماریهای کلیوی، کبدی یا خونی میتواند خطر عوارض آنفلوانزا را افزایش دهد.
- مصرف آسپرین در افراد زیر 19 سال: افرادی که سن آنها کمتر از 19 سال است و طولانی مدت تحت درمان با آسپیرین قرار دارند، در صورت ابتلا به آنفلوانزا در معرض ابتلا به سندرم ری (Reye's syndrome) خواهند بود.
- بارداری: زنان باردار به ویژه در ماه دوم و سوم به احتمال زیادی دچار عوارض آنفلوانزا میشوند. همچنین زنان تا دو هفته پس از زایمان، بیشتر در معرض عوارض مربوط به آنفلوانزا قرار دارند.
- چاقی: افرادی که دارای شاخص توده بدنی (BMI) 40 یا بیشتر هستند، خطر ابتلا به عوارض ناشی از آنفولانزا را افزایش میدهند.
عوارض
اگر جوان و سالم هستید، آنفولانزای فصلی معمولاً جدی نیست. گرچه ممکن است هنگام مبتلا شدن به آن احساس ناخوشایندی پیدا کنید، اما آنفولانزا بدون اینکه اثرات ماندگاری داشته باشد، معمولاً در یک یا دو هفته از بین میرود.ذات الریه یا پنومونی، جدیترین عارضه است. برای بزرگسالان مسنتر و افراد مبتلا به بیماری مزمن، ذات الریه میتواند کشنده باشد. اما کودکان و بزرگسالان در معرض خطر بالا ممکن است عوارضی مانند:
- ذات الریه (پنومونی)
- برونشیت (التهاب نایژهها در ریه)
- عود کردن آسم
- مشکلات قلبی
- عفونت گوش
پیشگیری
مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC) واکسیناسیون سالانه آنفولانزا را برای همه افراد 6 ماهه یا بالاتر توصیه میکند. هر ساله واکسن آنفولانزای فصلی شامل محافظت در برابر سه یا چهار ویروس آنفلوانزا است که انتظار میرود شایعترین آنها در آن سال باشد. این واکسن به صورت آمپول و اسپری بینی در دسترس میباشد. در سالهای اخیر نگرانیهایی وجود داشت که اسپری بینی واکسن آنفولانزا به اندازه کافی در برابر برخی از انواع آنفولانزا مؤثر نبوده است. اسپری بینی هنوز برای برخی از گروهها مانند زنان باردار، کودکان بین 2 تا 4 سال مبتلا به آسم یا خس خس و افرادی با سیستم ایمنی ضعیف، توصیه نمیشود. اغلب واکسنهای آنفولانزا حاوی مقادیر کمی از پروتئین تخم مرغ است. اگر حساسیت خفیفی به تخم مرغ دارید به عنوان مثال فقط با خوردن تخم مرغ کهیر میزنید، میتوانید بدون هیچگونه احتیاط اضافی، واکسن آنفولانزا را استفاده کنید. اگر حساسیت شدید به تخم مرغ دارید، باید در یک مرکز پزشکی واکسینه شوید و توسط یک پزشک متخصص که قادر به تشخیص و مدیریت آلرژی شدید است، تحت نظر باشید.
کنترل شیوع عفونت
واکسن آنفلوانزا 100٪ مؤثر نیست، بنابراین انجام اقدامات لازم برای کاهش شیوع عفونت نیز حائز اهمیت است:
- دستان خود را بشویید: شستشوی کامل و مکرر دستها، یک روش مؤثر برای جلوگیری از بسیاری از عفونتهای شایع است. اگر آب و صابون در دسترس ندارید، از ضد عفونی کنندههای دست بر پایه الکل استفاده کنید.
- هنگام سرفه و عطسه، اقدامات بهداشتی را انجام دهید: هنگام عطسه یا سرفه، دهان و بینی خود را بپوشانید. برای جلوگیری از آلوده شدن دستها، هنگام سرفه یا عطسه آرنج خود را جلوی دهانتان قرار دهید.
- از مکانهای شلوغ خودداری کنید: آنفولانزا درمکانهای شلوغ مثل مهدکودک، مدارس، ساختمانهای اداری، سالن اجتماعات و حمل و نقل عمومی به راحتی گسترش مییابد. در اوج آنفولانزا، با جلوگیری از رفت و آمد در مکانهای شلوغ احتمال ابتلا به عفونت را کاهش میدهید. اگر بیمار هستید، حداقل 24 ساعت پس از کاهش تب در خانه بمانید تا شانس آلوده کردن دیگران را کاهش دهید.
بیشتر بخوانید: نحوه تشخیص آنفولانزا