عبارت «لایه‌برداری شیمیایی» برای من یادآور احساسات مختلف و حالات گوناگون چهره در بیمارهایم است. برای بعضی از افراد، این عبارت یادآور یک پوست درخشان، تر و تازه، صاف و آب‌رسانی شده است. برای بقیه افراد، این عبارت یادآور یک تجربه ناخوشایند قبلی در مورد خودشان است و یا آنها را به یاد عکس‌های ناخوشایندی می‌اندازد که در اینترنت دیده‌اند و بلافاصله می‌گویند «به درد من نمی‌خورد». در این مقاله، به بررسی لایه‌برداری TCA می‌پردازیم. در ادامه مطلب برای شما توضیح خواهد داد که منظور از این عبارت چیست، برای چه کسانی مناسب است، انجام آن چه حسی دارد و مزایای بالقوه آن چه هستند.
لایه‌برداری شیمایی چیست؟
لایه‌برداری شیمیایی پروسه‌ای است که در طی آن، پوست با استفاده از عوامل شیمیایی لایه‌برداری می‌شود. لایه‌برداری شیمیایی از نظر عمق به سه دسته سطحی، متوسط و عمیق تقسیم می‌شود. لایه‌برداری شیمیایی سطحی فقط لایه بالایی پوست را درگیر می‌کند، در حالی که در لایه‌برداری شیمیایی متوسط و عمیق، درم‌های بالایی و میانی هم درگیر می‌شوند. لایه‌برداری شیمیایی سطحی برای اصلاح بافت و در بعضی موارد تنالیته رنگ پوست به کار می‌رود، در حالی که لایه‌برداری شیمیایی متوسط و عمیق برای کشیدگی پوست و از بین بردن چین و چروک‌های ریز مؤثر هستند. به طور کلی، با افزایش عمق لایه‌برداری شیمیایی، زمان بهبود و واکنش‌های بالقوه معکوس هم افزایش می‌یابند. به همین دلیل از آنجا که تیرگی رنگ پوست، ریسک ایجاد زخم و لکه‌های پوستی را افزایش می‌دهد، معمولاً در افراد با پوست‌های تیره‌تر از لایه‌برداری شیمیایی متوسط و عمیق اجتناب می‌شود.
لایه‌برداری شیمیایی TCA چیست؟
واژه TCA برگرفته از کلمات تری کلرستیک اسید (Trichlorecetic acid) است. از آنجایی که لایه‌برداری‌های TCA می‌توانند بر حسب غلظت TCA و این که آیا با نوع دیگری از لایه‌بردارهای شیمیایی ترکیب شده است یا نه، از حد لایه‌بردارهای بسیار سبک تا لایه‌بردارهای شیمیایی عمیق تغییر کنند، عبارت لایه‌برداری شیمیایی TCA معانی مختلفی به خود می‌گیرد. به عنوان یک مرجع، TCA 10 درصد تا 30 درصد منجر به یک لایه‌برداری سطحی می‌شود، در حالی که TCA 30 تا 40 درصد یک لایه‌برداری شیمیایی متوسط به همراه دارد و درصد TCA برابر یا بیشتر از 50 درصد باعث یک لایه‌برداری شیمیایی عمیق می‌شود.
مزایای لایه‌برداری شیمیایی TCA
مزایای لایه‌برداری شیمیایی TCA به عمق لایه‌برداری بستگی دارد. لایه‌برداری شیمیایی TCA سطحی باعث می‌شود که بافت پوست بهتر شود، جوش‌های سرسیاه و سرسفید کمتر شوند، و تنالیته رنگ پوست روشن‌تر شود. لایه‌برداری شیمیایی TCA متوسط باعث بهبود چین و چروک‌ها و خطوط کم‌عمق می‌شود. از آنجایی که استفاده از TCA با غلظت بالا می‌تواند منجر به ایجاد عواقب پیش‌بینی‌نشده‌ای شود، استفاده از TCA برای لایه‌برداری شیمیایی عمیق توصیه نمی‌شود. اما لایه‌برداری شیمیایی عمیق به‌هرحال باعث بهبود حالت کشسانی پوست و از بین رفتن چین و چروک‌ها و خطوط پوست می‌شود.
چگونه برای یک لایه‌برداری شیمیایی TCA آماده شویم؟
صدالبته که دنبال کردن توصیه‌های مستقیم فردی که قرار است برای شما لایه‌برداری شیمیایی را انجام دهد، اهمیت بسیار زیادی دارد. من به شما هشدار می‌دهم که هرگز لایه‌برداری شیمیایی متوسط یا عمیق را خارج از مطب یک متخصص پوست امتحان نکنید. لایه‌برداری شیمیایی عمیق باید تنها توسط یک متخصص پوست دارای بورد تخصصی، یا یک جراح پلاستیک انجام شود. باید پیش از برنامه‌ریزی برای یک لایه‌برداری شیمیایی، تقویمتان را بررسی کنید. با انجام یک لایه‌برداری شیمیایی معمولاً چیزی بین 4 تا 10 روز پوستتان پوسته پوسته می‌شود. بنابراین باید تقویمتان را بررسی کنید و مطمئن شوید که در این بازه زمانی پس از انجام لایه‌برداری شیمیایی، هیچ مناسبت یا قرار مهمی نداشته باشید. به یاد داشته باشید که با وجود آن که در طول دوران ریکاوری پس از لایه‌برداری شیمیایی مجاز هستید که آرایش کنید، اما اغلب اوقات پنهان کردن یک پوست لایه‌برداری شده امکان‌پذیر نیست. همچنین در طول دوران بهبودی پس از یک لایه‌برداری شیمیایی نباید در معرض نور مستقیم خورشید قرار بگیرید. بنابراین درست قبل از مسافرت، برای یک لایه‌برداری شیمیایی برنامه‌ریزی نکنید. همچنین بهتر است در روز انجام لایه‌برداری شیمیایی، برنزه نکنید. ممکن است پزشک یا متخصص پوست شما از شما بخواهد که یک هفته قبل از انجام لایه‌برداری شیمیایی، از مصرف شبانه رتینول یا رتینوئید خودداری کنید. اما برای لایه‌برداری‌های خاص، گاهی استفاده از رتینول یا رتینوئید به آماده‌سازی پوست برای لایه‌برداری کمک می‌کند.
در طول انجام یک لایه‌برداری شیمیایی TCA باید منتظر چه چیزی باشیم؟
پروسه درمانی واقعی بسیار سریع انجام می‌شود. بهتر است در زمان مراجعه برای لایه‌برداری شیمیایی، آرایش نداشته باشید. اگر در زمان مراجعه برای درمان از محل کارتان به مطب می‌روید و یا آرایش سنگینی دارید، بهتر است پاک‌کننده آرایشی موردعلاقه‌تان را به همراه داشته باشید تا بتوانید خودتان در مطب آرایشتان را پاک کنید. به عنوان اولین قدم، صورت شما با استفاده از استون پاک‌سازی می‌شود، که بویی بسیار شبیه به بوی استون پاک‌کننده لاک دارد. این مرحله احساس سرمای عجیبی دارد، اما یک قدم حیاتی است، زیرا باعث می‌شود که محلول پوستی مورد استفاده در مراحل بعدی، مستقیماً بر روی پوست صورتتان اعمال شود. در قدم بعدی، نواحی دور چشم‌ها، بینی و لب‌ها محافظت می‌شوند، زیرا این نواحی حساس‌ترند و احتمال بیشتری دارد که در برابر لایه‌برداری شیمیایی عواقب پیش‌بینی‌نشده‌ای نشان دهند. بنابراین این نواحی با استفاده از یک لایه ضخیم از پماد موضعی، پوشانده می‌شوند. در قدم بعدی، محلول لایه‌بردار اصلی با استفاده از یک گلوله پنبه‌ای یا یک پد مخصوص، به پوستتان زده می‌شود. این مرحله با احساس قلقلک یا گرما در نواحی آسیب‌دیده پوست همراه است. معمولاً نواحی مختلف پوست، عکس‌العمل‌های متفاوتی از خود نشان می‌دهند. معمولاً قرار گرفتن در برابر یک دستگاه خنک‌کننده برای از بین بردن احساس ناراحتی حاصل از لایه‌برداری شیمیایی کافی است. برای لایه‌برداری شیمیایی متوسط یا عمقی ممکن است از مسکن‌های خوراکی یا استنشاقی هم استفاده شود. تعداد دفعاتی که لایه‌بردار به پوستتان زده می‌شود به عمق لایه‌برداری و واکنش پوستتان بستگی دارد. فردی که در حال انجام لایه‌برداری شیمیایی پوستتان است، با دقت مواظب شما است و کار را در زمان مناسب، متوقف می‌کند.
مراقبت‌های بعدی
پس از اتمام پروسه لایه‌برداری شیمیایی توضیحات کاملی در رابطه با مراقبت‌های بعدی به شما داده خواهد شد، اما معمولاً باید پوستتان را تمیز و ملایم نگه دارید. بهتر است پوستتان را با استفاده از یک پاک‌کننده ملایم تمیز کنید و آن را با استفاده از ترکیبی از مرطوب‌کننده و پماد موضعی پوست، آب‌رسانی کنید. اجتناب از قرار گرفتن در برابر نور مستقیم خورشید اهمیت بسیار زیادی دارد. بسته به عمق لایه‌برداری شیمیایی، پروسه بهبود پوستتان ممکن است تا 10 روز هم طول بکشد. به یاد داشته باشید که به هیچ وجه نباید سعی کنید به این پروسه سرعت ببخشید و یا پوسته‌ها را بکنید زیرا انجام این موارد باعث بالا رفتن ریسک عفونت، اثر بخشی کم و ایجاد لکه‌های تیره می‌شود. زمانی می‌توانید روتین مراقبتی طبیعی پوستتان را دوباره از سر بگیرید که همه اثرات لایه‌برداری شیمیایی از بین رفته باشند و آخرین پوسته‌ها هم افتاده باشند و پوستتان دوباره حالت طبیعی پیدا کرده باشد (طبیعی، اما بهتر از قبل).
لایه‌برداری شیمیایی TCA در برابر سایر روش‌های لایه‌برداری شیمیایی
لایه‌بردارهای TCA متنوع‌ترین روش برای انجام لایه‌برداری شیمیایی به شمار می‌روند. از نقطه نظر تخصصی، این امر آنها را به بهترین ابزارهای ممکن تبدیل می‌کند، زیرا می‌توان از آنها با تکنیک‌ها و شرایط متفاوتی برای درمان تقریباً هر نوع پوستی استفاده کرد. با این حال، از نقطه نظر بیمار، تنها چیزی که اهمیت دارد این است که آیا استفاده از این لایه‌بردارها برای شخص شما مناسب است یا نه. به طور کلی، مهم‌ترین قدم در انجام یک لایه‌برداری شیمیایی، انتخاب لایه‌بردار متناسب است که مطمئن باشید برای شما مناسب است. معمولاً متخصصان پوست مختلف برای درمان یک مشکل پوستی یکسان، رویکردهای متفاوتی دارند.
انجام لایه‌برداری شیمیایی در خانه در برابر انجام لایه‌برداری شیمیایی تخصصی در مطب
به طور کلی، لایه‌برداری شیمیایی TCA باید توسط یک فرد متخصص انجام شود. تعداد لایه‌ها و فشار اعمال محلول بر روی عملکرد این روش لایه‌برداری شیمیایی تأثیر دارد، بنابراین شما نباید این کار را در خانه انجام دهید. لایه‌برداری شیمیایی متوسط یا عمیق تنها باید توسط یک متخصص پوست دارای بورد تخصصی انجام شوند. برای آن که مرجعی داشته باشید، عمق عملکرد محلول عامل ایجاد تفاوت برای زمان‌هایی است که لایه‌برداری شیمیایی را در خانه انجام می‌دهید یا در مطب. برای آن که محلول‌های لایه‌بردار قابل استفاده در خانه خطرناک نباشند، آنها را خیلی سطحی فرموله می‌کنند. بنابراین باید لایه‌برداری شیمیایی در خانه را چندین بار پشت سر هم انجام دهید تا نتیجه‌ای معادل با یکبار انجام لایه‌برداری شیمیایی به طور حرفه‌ای در مطب دکتر کسب کنید. با این وجود، لایه‌برداری شیمیایی در خانه عواقب احتمالی ناخواسته و ناخوشایند کمتری نسبت به لایه‌برداری شیمیایی در مطب به همراه دارد. هیچ معادلی برای انجام یک لایه‌برداری شیمیایی متوسط یا عمیق در خانه وجود ندارد؛ استفاده از هیچ میزانی از لایه‌بردارهای خانگی منجر به یک لایه‌برداری شیمیایی متوسط یا عمیق نخواهد شد، زیرا برای داشتن یک لایه‌برداری متوسط حرفه‌ای در مطب، از محلول‌های لایه‌بردار با عمق عملکردی عمیق‌تری استفاده می‌شود.
اثرات جانبی احتمالی
اثرات جانبی احتمالی انجام یک لایه‌برداری شیمیایی TCA شامل ریسک ایجاد لکه‌های پوستی تیره‌رنگ و ریسک ایجاد جای زخم می‌شود. ریسک هر دوی این موارد در زمان استفاده از لایه‌برداری شیمیایی سطحی بسیار کم است، اما در لایه‌برداری شیمیایی متوسط یا عمیق، میزان ریسک افزایش می‌یابد. در زمان انجام لایه‌برداری شیمیایی متوسط یا عمیق بر روی پوست‌های تیره‌تر باید بیشتر احتیاط کرد، و لایه‌برداری باید حتماً توسط متخصصی انجام شود که تجربه درمان پوست‌های تیره‌تر را داشته باشد. لایه‌برداری شیمیایی TCA کمی حساسیت‌زا است، بنابراین باید پیش از انجام آن با استفاده از یک تست موضعی نقطه‌ای، واکنش‌های اگزما و روزاسه را بررسی کنید.
هزینه
هزینه یک لایه‌برداری شیمیایی بسته به ناحیه مورد لایه‌برداری و متخصصی که به او مراجعه می‌کنید، متغیر است، اما این روش معمولاً متناسب یا کمی ارزان‌تر از لیزر سطحی پوست است.
سخن آخر
مدتی است که از لایه‌برداری شیمیایی به عنوان یک روش درمانی مشکلات پوستی استفاده می‌شود و این روش، یک رویکرد درمانی مؤثر برای بیشتر مشکلات پوستی است، از جمله آکنه، لکه‌های تیره پوستی، ملاسما، بافت ناهموار پوست، و چین و چروک‌ها و خطوط کم‌عمق. لایه‌بردارهای شیمیایی TCA متنوع‌ترین نوع از لایه‌بردارهای شیمیایی هستند که گزینه‌های متنوعی برای عمق و درمان لایه‌برداری را در اختیارمان قرار می‌دهند. لایه‌برداری سطحی پوست به درمان مشکلاتی مانند جوش‌های سرسیاه، جوش‌های سرسفید، بافت ناهموار پوستی و لکه‌های پوستی کمک می‌کند، در حالی که لایه‌برداری شیمیایی متوسط یا عمیق بیشتر بر روی چین و چروک‌ها و خطوط پوستی مؤثر هستند. از آنجایی که با بیشتر شدن عمق لایه‌برداری، خطر عواقب احتمالی هم افزایش می‌یابد، باید برای لایه‌برداری متوسط یا عمیق پوست حتماً به یک متخصص حرفه‌ای مراجعه کنید.
بیشتر بخوانید: چند وقت یکبار باید صورتمان را لایه برداری کنیم؟
