آیا تا به حال حتی با وجود آن میزانی آبی که به نظر کافی میرسد، هنوز هم احساس تشنگی یا بیآبی کردید؟ میشود گفت این اتفاق تقریباً رایج است و به چند دلیل اتفاق میافتد: شاید شما در واقع به اندازه کافی نسبت به نیاز بدن خود آب نمینوشید، ممکن است بدن شما دچار عدم تعادل الکترولیت باشد یا شاید هم اتفاق دیگری در بدن شما در حال رخ دادن است. جهت کمک به شما برای فهم این موضوع که چرا ممکن است چنین احساسی داشته باشید، ما با چند پزشک و متخصص تغذیه در مورد کم آبی بدن صحبت کردیم. اینجا هر چیزی که نیاز است بدانید را پیدا خواهید کرد، پس در ادامه مقاله با ما همراه باشید.
هر روز چه میزان آب باید بنوشم؟
قبل از اینکه بتوانید در مورد بیآب بودن بدن خود شکایت کنید، باید اصول هیدارته نگهداشتن آن را بدانید. درست که نیاز به آب برای هر بدن کمی متفاوت است اما سادهترین قانون تجربی هنگام مشخص کردن آب مورد نیاز بدن این است که وزن خود را به پوند (تقریباً هر پوند معادل 2.20 کیلوگرم است) را تقسیم بر دو کرده و آن مقدار را به اونس آب بنوشید (هر اونس تقریباً معادل با 28.40 میلیلیتر است). به عبارت دیگر اگر وزن شما 140پوند (63.5 کیلوگرم) است، شما باید هر روز 70 اونس (2 لیتر) آب بنوشید. این مقدار چیری حدود 9 لیوان آب یا چند بار پر شدن قمقمه آب شماست. اما این قانون ثابت نیست، ممکن است بر اساس رژیم غذایی خود، داروهای مصرفی، محیط زندگی، قرارگیری در معرض سموم، میران فعالیت بدنی و عوامل دیگر نیاز به کم و زیاد کردن این مقدار داشته باشید. غذاهایی که حاوی میزان زیادی آب هستند نیز میتوانند آب بدن شما را تامین کنند بنابراین اگر شما مواد غذایی مانند خیار، توت فرنگی، هندوانه، کرفس و دیگری میوهها و سبزیجات آبدار را به میزان زیاد میخورید، شاید نیاز نباشد که برای هیدراته نگهداشتن بدن خود آن مقدار آب را بنوشید. کیتلین سلف، یک رژیم درمان و متخصص تغذیه مجرب، میگوید: «اگر شما پنج تا هفت وعده توصیه شده سبزجات در روز میخورید، احتمالاً میتوانید تنها 75 درصد از میزان آب توصیه شده برای وزن خود را نوشیده و آن را به خوبی هیدراته نگهدارید. بنابراین اگر وزن شما 150 پوند (68 کیلوگرم) است و هر روز سالاد سبزیجات، هویج و خیار به عنوان میان وعده و دو نوع سبزیجات با شام خود میخورید، ممکن تنها روزانه به 50 الا 60 اونس (1.42 الا 1.70 لیتر) آب نیاز داشته باشید.
اهمیت هیدراته نگهداشتن بدن
اهمیت هیدارته نگهداشتن بدن برای همه آشکار است، زیرا در مورد آن زیاد میشنویم. اما با وجود این همه توصیه برای هیدراته نگهداشتن بدن، زیاد به دلیل و چرایی آن پرداخته نشده است. لیندا آنگاوا، پزشک آنلاین، توضیح میدهد: «هیدارته نگهداشتن بدن برای عملکرد آن ضروری است. آب موجود در بدن ما را مطمئن میکند که چرخش خون بدن کافی است، سموم به خوبی از بدن پاک میشوند، دما بدن از طریق عرق کردن متعادل میشود و هورمونها و سیگنالهای ملکولی مورد نیاز توسط سیستم عصبی بدن تولید میشوند.» دانا کوهن، پزشکی داخلی و نویسنده یک کتاب در مورد سلامتی بدن، میگوید هیدراته نگهداشتن بدن تنها عامل مهمی است که میتواند بیماریهای مزمن را درمان کرده و از آنها جلوگیری کند. او میگوید: «این امر پایه و اساس همه خون ایستیها بدن است. اینکار دما بدن را متعادل کرده، به عنوان منبع انرژی عمل کرده و سلولها، فاشیا، مفاصل، پوست و مغز ما را نرم و فعال نگه میدارد.»
آیا امکان دارد که بیش از حد آب بنوشیم؟
در حالی که نوشیدن آب قسمتی مهم از سالم نگهداشتن بدن است اما ممکن است که بدن بیش از اندازه هیدراته شود. آنگاوا میگوید: «نوشیدن آب بیش از اندازه در واقع میتواند منجر به پیش آمدن شرایطی شود که آن را مسمومیت با آب مینامیم. در این شرایط آب اضافی الکترولیتهای مهم خون مانند سدیم، پتاسیم، منیزیم و کلسیم را رقیق میکند.» این مسئله ممکن است منجر به مشکلاتی مانند گرفتگی عضله، احساس ضعف، آریتمی قلبی و تورم کشنده مغز شود اما آنگاوا میگوید که عوارض شدیدتر نادر است و نیاز به نوشیدن بیش از یک گالن آب به صورت روزانه دارد.
علائم بیآبی بدن
اگر تا به حال بیآبی بدن را تجربه باشید، با بعضی از علائم و نشانههای رایج آن مانند سردرد، خستگی، پوست خشک، یبوست، خشکی بدن، مو شکننده، ادرار با رنگ تیره و گرفتگی ماهیچه غریبه نیستید. سلف میگوید: «اگر به صورت مکرر ادرار نمیکنید، این هم نشانهای دیگر از این است که بدن شما به صورت روزانه میزان آب مورد نیاز خود را دریافت نمیکند.»
چرا بعد از خوردن میزان زیادی آب، هنوز هم احساس میکنم بدنم بیآب است؟
چند دلیل وجود دارد که شما ممکن است حتی بعد از نوشیدن میزان آب توصیه شده، باز هم احساس بیآبی داشته باشید. در ادامه به آنها خواهم پرداخت.
1. عدم تعادل الکترولیت در بدن
عدم تعادل اکترولیت در بدن یکی از دلایل رایج برای احساس بیآبی حتی بعد از نوشیدن مقدار زیادی آب است. سلف میگوید: « گاهی اوقات اگر مقدار زیادی آب بنوشیم اما میوه و سبزیجات کافی دریافت نکنیم، الکترولیتهای بدن ما - سدیم، پتاسیم، منیزیم، کلرید و غیره – میتوانند با آب از بدن خارج شوند. بدن ما به این شرایط به صورت احساس تشنگی پاسخ داده که باعث میشود بیشتر و بیشتر آب بنوشیم و الکترولیتهای بدن خود را بیش از پیش رقیق کنیم.» کوهن میگوید فیبر و الکترولیت برای جذب شدن آب به سلولهای بدن ضروری هستند. او توضیح میدهد: «من در کتاب خود اشاره کردم که یک سیب و یک بطری آب بیشتر از دو بطری آب بدن را هیدراته میکنند.» موز، آب نارگیل و بسیاری از مواد غذایی دیگر حاوی الکترولیتهای مهمی هستند که بدن ما را هیدارته نگهداشته، عملکرد ماهیچه و اعصاب بدن را منظم و کارهای زیاد دیگری انجام میدهند.
2. عرق کردن زیاد
در حالی که شما عرق میکنید، بدنتان الکترولیت و مایعات از دست میدهد. اگر هر دو اینها جایگرین نشوند، ممکن حالتان خیلی بد شود. کوهن میگوید: «اگر ما به وسیله عرق کردن مایعات زیادی از دست بدهیم و سپس سعی کنیم که با نوشیدن میزان زیادی آب ساده، بدون الکترویتهای خارج شده از بدن با عرق، آب بدن خود را جایگزین کنیم، نتیجه آن میتواند خارج شدن الکترولیتهای بیشتر و خطرناک باشد. خوردن نوشیدنی مخصوص ورزشی نسبت به نوشیدن تنها میزان زیادی آب، مخصوصاً در یک روز گرم، میتواند گزینه بهتری برای هیدراته نگهداشتن و حفظ تعادل مناسب الکترولیتها در بدن باشد. اما نسبت به میزان مصرف خود آگاه باشید زیرا بسیاری از نوشیدنیهای مخصوص ورزش سرشار از شکر هستند.
3. گرسنگی
چند علائم مشترک میان احساس گرسنگی و تشنگی، مانند کج خلقی، وجود دارد. سلف توضیح میدهد که این مورد بیشتر در افراد مبتلا به بینظمی قند خون دیده میشود.
4. زمان مورد نیاز برای هیدراته شدن بدن
اگر بدن شما بیآب شود، مدتی طول میکشد تا بدن شما بتواند به صورت مناسب هیدارته شود، حتی اگر میزان زیادی آب بنوشید. آنگاوا نحوه هیدراته شدن بدن را توضیح میدهد: «بعد از نوشیدن آب، مایعات ابتدا وارد سیستم گردش خون ما میشوند. از آنجا، مایعات به سایر بافتهای بدن تقسیم میشوند که به طور موقت محتوای مایعات در گردش خون ما را کاهش میدهد. بنابراین حتی اگر مقدار زیادی آب بنوشید، شاید باز هم میزان بیشتری آب برای اطمینان به دوباره هیدارته شدن بدن نیاز باشد.»
5. مصرف داروهای ادرار آور
بعضی داروها ادرار آور هستند، به این معنی که نمک و آب را از بدن خارج میکنند. اگر شما داروهای ادرار آور مصرف میکنید، در حالی که مایعات و الکترولیتهای مهم از بدن شما بیرون رانده میشوند، ممکن است بدنتان بیآب شود.
بیشتر بخوانید: چای نعناع اکسیری شفابخش: ۱۲ مزیت + طرز تهیه