در حالی که میزان مناسبی از ویتامین D باعث بهبود کلی بدنتان، از روحیه شما گرفته تا سیستم امینی بدنتان، میشود اما اگر متوجه شدید که پوست بدن شما به صورت آشکار در حال تغییر کردن به صورتی است، وقت آن فرا رسیده تا به دنبال سایه بگردید. در واقع در این زمان ممکن است برای جلوگیری از آفتاب سوختگی بسیار دیر شده باشد. آفتاب سوختگی تنها دردناک و سوزناک نیستند بلکه میتوانند پدیدار شدن چین و چروکها را سریع کنند، لکهای تیره پوستی ایجاد کنند و شما را در معرض خطر جدی ابتلا به سرطان پوست قرار دهد. اما به هر جهت آفتاب سوختگیها رخ میدهند و در صورت آفتاب سوختگی شما باید هر چه سریعتر به مراقبت و ترمیم پوست آسیب خود بپردازید.
انواع آفتاب سوختگی
- آفتاب سوختگی درجه یک شایعترین نوع آفتاب سوختگی است و به طور معمول نیازی به مراقبت پزشکی ندارد. اینها سوختگیهای سطحی هستند که روی لایه بیرونی پوست تأثیر میگذارند و باعث قرمزی، التهاب و ناراحتی میشوند.
- آفتاب سوختگی درجه دو باعث آسیب به لایههای عمیقتر پوست و اغلب باعث تاول نیز میشود. بعضی اوقات، اگر سوختگی سطح زیادی از پوست را پوشانده باشد، آفتاب سوختگی درجه دو به مراقبتهای پزشکی احتیاج دارند، یعنی هنگامی که علائمی مانند تاولها بزرگ و دردناک یا علائم دیگر جسمی مانند تب و غش وجود دارد.
- سوختگیهای درجه سه و چهار به صورت قطعی احتیاج به به مداوای پزشکی دارند.
معمولاً شما به راحتی میتوانید سوختگیهای درجه یک و دو را درمان کنید، هرچند ممکن است که بخواهید از یک متخصص پوست معتبر مشورت بگیرید (این روزها متخصصهای بیشتر و بیشتری به صورت مجازی ویزیت انجام میدهند) تا به بهترین نحو ممکن آنها را درمان کنید. اگر متوجه هرگونه تاول زدن یا علائمی فراتر از یک آفتاب سوختگی معمولی شدید، همیشه باید به یک متخصص پوست دارای مجوز معتبر مراجعه کنید تا در صورت نیاز به درمان حرفهای سوختگیهای شما را معاینه کند. ماریسا گارشیک که متخصص پوست و مو و دستیار یک پروفسور در مرکز پزشکی کرنل نیویورک است، تاکید میکند که مواظب علائم همراه با آفتاب سوختگی باشید و هرکسی که دارای علائم خاصی از قرمزی زیاد، درد و تاول است و نگران عفونت کردن جای سوختگی است، باید هر چه سریعتر به دنبال مداواهای پزشکی باشد. توجه داشته باشید که قرار گرفتن زیاد در معرض نور خورشید میتواند موجب آفتاب سوختگی و ایجاد تب، حالت تهوع، منگی، سرگیجه یا تنگی نفس شود. او میگوید: «از نظر جسمی آفتاب سوختگیها میتوانند به حالت قرمزی، تاول وکنده شدن پوست باشند و باعث دردناک و حساس شدن پوست میشوند.»
درمان سوختگیهای درجه یک و دو
1. پوست را خنک کنید
یکی از بهترین درمانها برای آفتاب سوختگی درجه یک یا دو خنک کردن پوست آن ناحیه است. گارشیک توصیه میکند که به معنای واقعی کلمه با قرار دادن کمپرس سر یا یک دوش با آب خنک باید آن ناحیه را خنک کنید. استفاده از ایبوپروفن همیشه به شما کمک خواهد کرد تا التهاب آفتاب سوختگی را کاهش دهید و همچنین میتواند به کاهش درد کمک کند.
2. به بازسازی سطح پوست کمک کنید
آفتاب سوختگی موجب لطمه زدن به سطح پوست و کم کردن آب بدن میشود و آن را متورم و خارشدار میکند. گارشیک میگوید :«استفاده از لوسیونهای ملایم مانند کرم مرطوب کننده برند کِروی یا لوسیون برند ونی کرم برای هیدارته و مقوی کردن سطح پوست بسیار مهم است.» بلر مورفی رز که یک متخصص پوست و مویی معتبر است و در معالجه سرطان پوست و سایر مشکلات پوستی تخصص دارد، میافزاید: «فراهم کردن نوع مناسب رطوبت برای پوست میتواند خطر هایپرپیگمنتیشن یا هایپوپیگمنتیشن (تغییر رنگ پوست) بعد از کند شدن پوست را کاهش دهد. برای پیدا کردن تعدادی مرطوب کننده و آب رسان مناسب به دنبال آن دسته ار محصولاتی باشید که حاوی اسید هیالورونیک و سرامیدها هستند. منا دن، متخصص طب سنتی و سوزنی، طرفدار روغن نارگیل ارگانیک و خام است، زیرا این نوع روغن پوست اطراف سوختگی را نرم می کند. مرطوب کننده کرمی ضخیم میتواند انتخاب خوبی برای آن مرحله از سوختگی مناسب باشد که پوست پوسته پوسته و خشک شده است، این در حالی است که در 24 ساعت اولیه سوختگی باید از مصرف پمادهای بر پایه مواد نفتی ضخیم مانند وازلین خودداری کنید زیرا این نوع پمادها میتواند موجب محبوس کردن گرما شوند و به شما بیشتر احساس خارش و ناراحتی بدهد.
3. آب درمانی کنید
یک وان آب خنک میتواند برای تسکین پوست ملتهب شگفت انگیز عمل کند، به خصوص اگر سرکه سیب به آن اضافه کنید. دان میگوید: «یک فنجان سرکه سیب را در وان پر شده با آب ولرم بریزید و مطمئن شوید که مناطق سوختگی شما کامل درون وان قرار میگیرد.» مورفی رز پیشنهاد میکند که از اسپریهای پودری حاوی آب استفاده کنید، به خصوص بعد از سرد شدن در یخچال، اینگونه شادابی و سرحالی را به پوست خود هدیه میدهید.
4. از آلوئهورا برای تسکین سوختگی استفاده کنید
یک داروی معروف برای درمان آفتاب سوختگی آلوئهورا هست که دن میگوید موثرترین گیاه برای اینکار است. گیاه آلوئهورا را باز کنید و آن را مستقیماً به پوست بزنید. مورفی رز اضافه میکند که این گیاه حاوی رایجترین مواد ضدالتهاب برای نرم کردن و تسکین دادن به پوست شما است.
5. محل سوختگی را با داروی بدون نسخه هیدروکورتیزون درمان کنید
کورتیکواستروئیدها یا داروهایی که برای تسکین تورم و خارش استفاده میشوند، همچنین میتوانند در درمان ایمن سوختگی درجه یک یا درجه دوم مفید باشند. گرشیک میگوید: «اگر مناطق خاصی از سوختگی خارش دارند، برای کمک به آرام کردن التهاب آنها، هیدروکورتیزون بدون نسخه ممکن است مفید باشد.» از طرف دیگر، او به طور کلی توصیه میکند که از مصرف مسکنهای موضعی مانند لیدوکائین موضعی خودداری کنید. اگرچه ممکن است موقتاً احساس بهتری در پوست ایجاد کند، اما میتواند حاوی مواد دیگری نیز باشد که منجر به حساسیت پوستی شود.
6. از شویندههای ملایم استفاده کنید
اگر میتوانید، سعی کنید سوختگیهای درجه یک با دو خود را در مراحل اولیه تنها با آب بشویید. مورفی رز میگوید: «آن دسته از مناطقی احتیاج به شوینده یا صابون دارند که مستعد رشد باکتری هستند، مانند زیربغل، کشاله ران و پاشنه پا، البته که این ناحیهها به صورت رایج دچار آفتاب سوختگی نمیشوند. هنگامی که واقعاً آن نواحی به شستن احتیاج دارند، حتماً باید از ژل تمیز کننده استفاده کنید. گارشیک میگوید: «مهم است که جهت جلوگیری از صدمه بیشتر به پوست از مصرف پاک کنندههای قوی و هر ابزاری که میتواند ساینده باشد، خودداری کنید.» برس خشک را زمین بگذارید و تا زمانی بهبود یافتن کامل پوست باید استفاده از اسکراب یا هر نوع لایه بردار دیگری را فراموش کنید.
7. از لمس کردن و کندن پوست سوختگی خودداری کنید
لمس کردن پوست ور آمده وسوسه انگیز است. شما باید از لمس پوست تا آنجایی که میتوانید جهت جلوگیری از آسیبهای بیشتر خودداری کنید. مورفی رز توضیح میدهد: «اگر قسمتهای پوست پوسته شده پوست خودشان کنده نمیشوند به این دلیل است که قسمتی از آن به لایه زیرین پوست متصل است. با کندن و تحریک کردن آن ناحیه پوست تشکیل شده را از بین میبرید و موجب آسیب بیشتر میشوید.» صبور باشید تا پوستتان خودش را ترمیم کند. مورفی رز میگوید: «من توصیه میکنم که بگذارید روند پوسته ریزی با سرعت متناسب با خود انجام شود و برای پوستتان از مرطوب کننده استفاده کنید.» روند لایه برداری سطحی به طور طبیعی پس از التهاب پوست رخ میدهد، جایی که پوست به عنوان یک پوشش محافظتی عمل میکند و باکتریها را دور نگه میدارد. اگر پوست آلوده شود، می تواند باعث اسکار دائمی روی پوست شود، به همین دلیل لازم است که از دستکاری کردن محل آفتاب سوختگی خودداری کنید.
8. اگر تاول زدید، به هیچ وجه آنها را نترکانید
اگر تاول زدید، به هیچ قیمتی آنها را نترکانید. گارشیک میگوید: «دست نخورده نگهداشتن سطح تاول به جلوگیری از ایجاد عفونت کمک میکند. اگر تاولی دارید که بسیار شما را اذیت میکند، میتوانید با یک متخصص پوست معتبر تماس بگیرید تا ببینید که آیا میتواند کاری برای شما انجام دهد تا در رفع ناراحتی تاول و تخلیه آن به روش استریلیزه به شما کمک کند و ریسک عفونت را به حداقل برساند یا خیر.» تاولهای باز یا ترکیده شده باید یا بانداژ و پماد پوشانده شوند تا اینگونه از پوست محافظت کنید. گرشیک میگوید: «به خاطر داشته باشید که چسب میتواند موجب تحریک پوست شود. بر اساس مکان آفتاب سوختگی، شما فقط میتوانید یک تکه گاز بدون خاصیت چسبندگی روی آن ناحیه بگذارید.» اگر متوجه شدید هر گونه دلمه بستن یا زخم شدید با متخصص پوست خود تماس بگیرید زیرا ممکن است به پمادی با نسخه دکتر احتیاج داشته باشید.
9. از لباسهای گشاد و محافظ آفتاب استفاده کنید
گارشیک میگوید: «پوشیدن لباسهای گشاد که از نگهداشتن گرما در بدن جلوگیری میکند میتواند بسیار سودمند باشد. هدف از پوشیدن این لباسهای گشاد این است که تحریک شدن پوست را به حداقل برسانید. یا بهتر از آن یک محافظ آفتاب برای خود بسازید. مورفی رز توصیه میکند: «پوشیدن یک کلاه لبهدار و لباسی که محافظ آفتاب آن 50+ است، خیلی بهتر از استفاده ضدآفتاب به تنهایی عمل میکند، مخصوصاً هنگام بیرون رفتن برای پوشاندن ناحیههای آفتاب سوخته شده.» علاوه بر این، برای جلوگیری از ابتلا به عفونت در صورت بروز تاول، دن میگوید: «حتماً هنگام بیرون رفتن مطمئن باشید که لباس مناسب پوشیدهاید و اجازه دهید تا زمان بهبودی، منطقه آفتاب سوخته شده در خانه بدون پوشش باشد.»
10. تا آنجایی که میتوانید در معرض نور خورشید قرار نگیرید
هنگامی آفتاب سوختگی درجه یک یا دوی شما در حال بهبود است، جهت کم کردن آسیبها، بیش از این در معرض تابش نور آفتاب قرار نگیرید و این بدان معنی است که در ساعات اوج آفتاب (از 10 صبح تا 2 ظهر)، در سایه بمانید. مورفی رز میگوید: «اگر بخواهم صادقانه بگویم، بعد از آفتاب سوخته شدن، مخصوصاً آفتاب سوختگی شدید، بهترین کار این است که کل فصل تابستان را در معرض نور آفتاب نباشید.»
بیشتر بخوانید: نقش روغن نارگیل در رفع آفتاب سوختگی