هر فرد تازه‌کاری در زمینه آرایش می‌داند که آفتاب‌سوختگی چیز خوبی نیست (یعنی اینکه همین‌طور بیرون جلوی آفتاب دراز بکشید تا برنزه شوید اصلاً روش خوبی نیست). می‌دانیم که SPF برای محافظت در برابر اشعه‌های مضر خورشید بسیار حیاتی است که در بدترین سناریوی ممکن، موجب ایجاد سرطان پوست می‌گردد؛ اما حتی در حالتی که با بالاترین دقت ممکن ضد آفتاب بزنیم و یا آن را تجدید کنیم، باز هم ممکن است نقطه‌ای از پوستمان جا بماند. همان زمانی است که شما به بهبودی سریع نیاز دارید، زیرا آفتاب‌زدگی بسیار آزاردهنده است.
آفتاب‌سوختگی دقیقاً چیست و چرا ما دچار آن می‌شویم؟
متخصص پوست دارای بورد تخصصی از دانشگاه کمبریج واقع در ماساچوست، دکتر رانلا هیرسچ، توضیح می‌دهد: آفتاب‌سوختگی واکنش التهابی لایه‌های بیرونی پوست در برابر اشعه‌های ماورای بنفش است. سر خط آفتاب‌سوختگی چیست؟ سرخ تعریف: آفتاب‌سوختگی واکنش التهابی لایه‌های بیرونی پوست در برابر اشعه‌های ماورای بنفش است. علائم آفتاب‌سوختگی عبارت‌اند از: قرمزی پوست، پوسته پوسته شدن محل آفتاب‌سوخته و ریزش پوست در ناحیه آسیب‌دیده. با اینکه اثرات ناشی از آفتاب‌سوختگی بهبود می‌یابند، اما بعضی از سلول‌ها ممکن است در اثر اشعه‌های ماوراءبنفش دچار جهش شوند و زمینه‌ساز ایجاد سرطان پوست گردند. دکتر هیرسچ تأکید می‌کند: ملانین یک رنگ‌دانه پوستی است که از پوست در برابر اشعه نور خورشید محافظت می‌کند. شیوه عملکرد آن از طریق تیره شدن پوست در برابر نور خورشید است. بعضی از افراد ملانین بیشتری در پوستشان دارند و در برابر اشعه خورشید، پوستشان تیره‌تر یا برنزه می‌شود، اما سایر افراد آفتاب‌سوخته می‌شوند. عملاً فرقی ندارد که پوست شما از کدام دسته است، به‌هرحال هر دوی این علائم نشان‌دهنده آسیب ناشی از خورشید هستند. وی توضیح می‌دهد: خورشید اشعه ماورای بنفش تولید می‌کند که در زمان برخورد با پوست، باعث تخریب سلول‌های پوستی می‌شود. دلیل این امر آن است که اشعه ماورا بنفش ساختار dna سلول‌های پوستی را تغییر می‌دهد و همین امر موجب قرمز شدن پوست در اثر آفتاب‌سوختگی می‌شود. خوشبختانه کارهای مختلفی وجود دارد که شما می‌توانید برای کاهش آفتاب‌سوختگی و تسریع روند درمان آن انجام دهید. ما با متخصصین پوست متعددی صحبت کردیم تا بدانیم در زمانی که واقعاً دچار آفتاب‌سوختگی شده‌اید، چه چیزهایی به شما کمک می‌کنند تا زودتر بهبود یابید و چطور در آینده جلوی آفتاب‌سوخته شدن پوستتان را بگیرید.
۱. به سرعت خودتان را از در معرض اشعه آفتاب بودن دور کنید
به محض آن که متوجه آفتاب خوردگی هر نقطه‌ای از پوستتان شدید، سریعاً خود را از در برابر اشعه آفتاب دور کنید و تا زمانی که مطمئن شوید که کاملاً بهبودیافته است از آفتاب دور بمانید. دکتر هیرسچ می‌گوید مهم‌ترین قانون، دور ماندن از آفتاب تا زمانی است که پوست شما قرمز است، ملتهب است و یا پوست‌اندازی می‌کنید. دکتر هنری هشدار می‌دهد: زمانی که پوست شما در حال جدال با آسیب‌های ناشی از آفتاب‌سوختگی است، در برابر اشعه‌های خورشید آسیب‌پذیرتر است و بنابراین باید از آن بیشتر مراقبت کنید.
۲. پوست را خنک کنید
وقتی که فردی دچار آفتاب‌سوختگی می‌شود، ناخودآگاه تمایل دارد که پوستش را خنک کند. با این که همه ما این مورد را به طور ضمنی می‌دانیم، هنری تائید می‌کند که: خنک کردن پوست باعث کم شدن اثرات التهابی، درد، قرمزی و پوسته پوسته شدن ناشی از آفتاب‌سوختگی می‌شود؛ اما مطمئن شوید که یخ و یا بسته یخ را مستقیماً روی پوست آسیب‌دیده قرار نمی‌دهید. در عوض، برای جلوگیری از آسیب‌های ناشی از سرمازدگی، کمپرس سرد را داخل یک حوله و یا پارچه ضخیم قرار دهید و هر بار به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه بر روی پوست آسیب‌دیده قرار دهید. وی اضافه می‌کند که هر بار برای اعمال مجدد کمپرس سرد باید یک تا دو ساعت صبر کنید.
دوش آب سرد هم به روند بهبودی کمک می‌کند زیرا باعث شستشوی کلرین یا نمک باقی مانده از آب‌تنی بر روی پوست می‌شود که آن هم به نوبه خود آسیب‌رسان است. او اضافه می‌کند: با این وجود نباید مدت طولانی در حمام بمانید زیرا خود این کار باعث خشک شدن پوست و تشدید آسیب‌های وارد شده به آن می‌گردد؛ و در آخر، از شوینده‌های صابونی قوی استفاده نکنید و پوست را لایه‌برداری نکنید، زیرا به گفته دکتر هنری، این کار باعث تشدید التهاب می‌شود.
۳. با استفاده از شیر یا عصاره جوی دوسر حمام کنید
یکی از این گزینه‌های بهبوددهنده آفتاب‌سوختگی را انتخاب کنید. گزینه اول: جوی دوسر (که در داروخانه‌ها به اسم جوی دوسر کلوئیدی شناخته می‌شود) دارای خواص ضدالتهابی است که آن را تبدیل به یک گزینه مناسبی برای کاهش اثرات التهابی ناشی از آفتاب‌سوختگی می‌کند. این خاصیت به لطف ترکیباتی به نام اونانترامیدها ایجاد می‌شود که اثرات التهابی را کنترل می‌کنند. دکتر میشل هنری، متخصص پوست دارای بورد تخصصی در شهر نیویورک سیتی توضیح می‌دهد: علاوه بر این، جوی دوسر کلوئیدی می‌تواند برای کاهش اثری به نام خارش جهنمی که معمولاً چند روز پس از آفتاب‌سوختگی اولیه بروز می‌کند هم مفید باشد. این خارش بسیار دردناک و آزاردهنده است. در کنار تمام این اثرات درمانی، حمام کردن با عصاره جوی دوسر کلوئیدی باعث مرطوب شدن پوست شما و کمک به بازسازی آن می‌شود.
آفتاب‌سوخته شده‌اید و جوی دوسر در دسترستان نیست؟ نگران نباشید. طبق توصیه دکتر هیرسچ، از مخلوط آب و شیر با نسبت‌های مساوی استفاده کنید. او می‌گوید نیازی نیست که ساعت‌ها منتظر بمانید تا این ترکیبات جذب پوستتان شود. پروتئین‌ها و اسید لاکتیک موجود در شیر با سرعت جذب پوست آسیب‌دیده می‌شوند و به تسریع درمان آن کمک می‌کنند.
۴. ایبوبروفن بخورید
استفاده از داروهای ضدالتهابی برای کاهش درد ناشی از آفتاب‌سوختگی مفید است. دکتر هنری می‌گوید: استفاده از یک داروی ضدالتهاب مانند ایبوبروفن (ادویل یا مرتین) و یا ناپروکسن، باعث کم شدن اثرات التهابی، درد و قرمزی محل آفتاب‌سوخته می‌شود. باید زود وارد عمل شوید. هرچه زودتر یکی از این داروها را بخورید، اثرات التهابی ناشی از آفتاب‌سوختگی پوستتان زودتر و بیشتر کاهش می‌یابد؛ بنابراین بهترین کار آن است که اولین دوز دارو را بلافاصله پس از آفتاب‌سوختگی بخورید. پس از آن، چنانچه لازم بود می‌توانید در روزهای بعدی دارو را هم بخورید، همچنین مطمین شوید که این داروها را با معده خالی نمی‌خورید، زیرا استفاده از این داروها با معده خالی موجب آسیب رسیدن به دستگاه گوارش می‌گردد.
۵. پوستتان را از داخل به بیرون آب‌رسانی کنید
واقعیت: پوست شما در زمان بهبودی از اثرات آفتاب‌سوختگی به آب بسیار بیشتری نیاز دارد. دکتر هنری توضیح می‌دهد: زمانی که پوست شما در حال مقابله با اثرات آسیب‌دیدگی ناشی از اشعه‌های ماورای بنفش نور خورشید است، به آب بیشتری نیاز دارد تا بتواند مایعاتی را جبران کند که زمانی که در برابر نور خورشید بوده‌اید آن‌ها را از دست داده است. به محض آنکه متوجه شدید آفتاب‌سوخته شده‌اید، باید میزان آب مصرفی‌تان را افزایش دهید. دکتر هیرسچ اشاره می‌کند که راه‌های دیگری هم برای آب‌رسانی فوری به پوست وجود داردGatorade، Pedialyte و حتی Pedialyte popsicleها، همچنین میوه‌ها و سبزیجات پر آب مانند خیار هم می‌توانند به آب‌رسانی مجدد پوست کمک کنند.
۶. پوست را از بیرون هم آب‌رسانی کنید
پس از حمام، از یک مرطوب‌کننده ملایم استفاده کنید تا رطوبت پوستتان را حفظ کند. برای این کار، پس از حمام کردن پوستتان را به آرامی کمی خشک کنید و زمانی که هنوز روی آن اندکی رطوبت وجود دارد، از یک مرطوب‌کننده ملایم استفاده کنید تا رطوبت پوستتان را حفظ کند و جلوی خشکی پوست که همگام با آسیب‌های ناشی از آفتاب‌سوختگی ایجاد می‌شود را بگیرد. دکتر هنری می‌گوید: با اینکه ممکن است به نظرتان عجیب باشد، اما استفاده از کرم مرطوب‌کننده را در زمان ریزش لایه‌های آسیب‌دیده پوستتان هم ادامه بدهید.
۷. از لباس‌های گشاد استفاده کنید
این مورد کاملاً واضح به نظر می‌رسد و همه ما در زمان سوختگی ناخودآگاه به دنبال لباس‌های گشاد می‌گردیم که باعث آزار بیشتر پوستمان نشوند. دکتر هنری می‌گوید: تا حد امکان از لباس‌های نرمی استفاده کنید که هوا به راحتی از آن‌ها می‌گذرد.
۸. از آلو ورا استفاده کنید
آفتاب‌سوختگی و آلو ورا دقیقاً مانند کره بادام‌زمینی و ژله هستند، همه ما می‌دانیم که تناسب بسیار خوبی با یکدیگر دارند. دکتر هنری توضیح می‌دهد: اثر خنک‌کنندگی ژل حاصل از این گیاه کاکتوسی باعث بهبودی آفتاب‌سوختگی درجه اول و دوم می‌شود و روند بهبودی آفتاب‌سوختگی‌های شدیدتر را هم سرعت می‌بخشد. با این وجود مطمئن شوید که از آلو ورای خالص استفاده می‌کنید. از استفاده کردن از هر محصول حاوی الکل دوری کنید زیرا این ماده باعث از بین رفتن اثرات مرطوب‌کنندگی و التیام‌بخش آلو ورا می‌شود. اگر شانس دسترسی مستقیم به این گیاه را داشته باشید، بهترین گزینه استفاده مستقیم از خود گیاه است.
۹. از مخلوط هیدروکورتیزون و آکوافر استفاده کنید
دکتر مورگان راباچ، متخصص پوست دارای برد تخصصی در شهر نیویورک سیتی توصیه می‌کند که در زمان آفتاب‌سوختگی این مخلوط دارویی ساده را تهیه کنید که داروهای آن معمولاً در کابینت داروهای هر خانه‌ای وجود دارد: کرم هیدروکورتیزون ۱ درصد مخلوط شده با آکوافر موجب کم شدن اثرات التهابی پوست و خشکی ناشی از آفتاب‌سوختگی می‌شود. (توجه داشته باشید که این داروها فقط برای پوست بزرگ‌سالان قابل استفاده‌اند).
۱۰. از محصولات حاوی پپتیدها استفاده کنید
شاید متوجه شده باشید که معمولاً روی محصولات مراقبتی از پوست و ضد پیری اشاره می‌شود که این محصول حاوی پپتیدها است. به نظر می‌رسد که پپتیدها برای اثرات ناشی از آفتاب‌سوختگی هم مفید باشند. دکتر هنری توضیح می‌دهد: پپتیدها زنجیره‌های آمینواسیدی کوچکی هستند که بلوک‌های سلولی را شکل می‌دهند، بنابراین باعث تسریع روند بازسازی پوست آسیب دیده در اثر آفتاب‌سوختگی می‌شوند. علاوه بر این می‌دانیم که پپتیدها می‌توانند تبدیل به dermis شوند و کلاژن سازی را افزایش دهند. دکتر راباچ به همه بیماران مراجعه‌کننده‌اش که دچار آفتاب‌سوختگی شده‌اند استفاده از محصولات حاوی پپتیدها را توصیه می‌کند.
۱۱. پوسته‌ها را نکنید
پوستتان را به حال خودش بگذارید و وقتی که در حال بهبود پیدا کردن است، آن را نکنید. دکتر هنری می‌گوید: وقتی که پوست آسیب‌دیده‌تان به مرحله پوست‌اندازی می‌رسد، آن را به حال خودش بگذارید تا به طور طبیعی بریزد. حتی اگر پوستتان تاول زد، باز هم آن‌ها را نکنید. دکتر هنری توصیه می‌کند که اگر یکی از تابلوهای پوستتان به طور اتفاقی ترکید، آن را با آب خنک و یک محلول آنتی باکتریال ملایم شستشو دهید و بر روی آن یک لایه پماد پتاسیم بزنید و سپس آن را با استفاده از بند یا پارچه تمیز ببندید.
۱۲. جلوی آفتاب‌سوختگی مجدد ناحیه آسیب‌دیده را بگیرید
مطمئن شوید که پیش از آن که دوباره جلوی آفتاب برگردید، احتیاط‌های لازم را انجام داده باشید. دکتر هنری بر روی لباس‌های محافظتی در برابر خورشید، مانند لباس‌های آستین بلند و شلوارهای پاچه بلند، به عنوان مهم‌ترین ابزارهای محافظت در برابر آفتاب‌سوختگی مجدداً تأکید می‌کند. برای تکمیل احتیاط‌هایتان باید از یک کرم ضد آفتاب قوی هم استفاده کنید، یعنی کرمی با SPF ۳۰ یا بالاتر. داشته باشید که کرم ضد آفتاب‌تان را هر دو ساعت یک بار تجدید کنید، به خصوص اگر در حال شنا کردن یا عرق کردن بودید.
بیشتر بخوانید: بهترین روش مراقبت از سوختگی چیست؟
