چه کسی آفتاب را دوست ندارد؟ به سختی کسی را پیدا خواهید کرد که دوست نداشته باشد در زیر اشعه گرم خورشید حمام آفتاب بگیرد. اما مقدار زیاد آن می‌تواند از راه‌های فراتر از تصور شما به پوستتان آسیب برساند. حدود 80٪ از علائم قابل مشاهده پیری - از جمله چین و چروک، پوسته پوسته شدن، زبری و خشکی - نتیجه اشعه UV و ماورا بنفش است. اشعه خورشید همچنین می‌تواند باعث ایجاد رنگدانه‌ها و سرطان شود! این یک نگرانی بزرگ است. آسیب خورشید به طور کامل قابل برگشت نیست اما قابل کنترل و کاهش است. در این مقاله، شما همه چیز در مورد پوست‌آسیب دیده در برابر آفتاب و راه‌های درمان آن را یاد خواهید گرفت.
چگونه اشعه خورشید به پوست شما آسیب می‌رساند؟
قرار گرفتن در معرض اشعه ماورا بنفش خورشید به پوست شما آسیب می‌رساند. این آسیب می‌تواند در طول زندگی شما روی هم جمع شده، و یک باره خود را نشان دهد به عبارت دیگر، آسیب پوستی که امروزه مشاهده می‌کنید اثر طولانی مدت در معرض آفتاب قرار گرفتن است. نور خورشید از موارد زیر تشکیل شده است:
- نور مرئی
- اشعه مادون قرمز
- اشعه ماوراء بنفش
اشعه ماورا بنفش را می‌توان به سه دسته تقسیم کرد:
- اشعه UVA : طول موج طولانی‌تری دارند و می‌توانند به لایه‌های عمیق پوست شما برسند. اشعه UVA باعث برنزه شدن فوری، آسیب سلول‌های پوستی و پیر شدن سریع آنها می‌شود. این اشعه باعث چین و چروک و خطوط ریز می‌شود. UVA همچنین به عنوان یک ماده سرطان‌زا عمل می‌کند.
- اشعه UVB: این اشعه‌ها باعث آفتاب سوختگی می‌شوند. آنها تولید ملانین را تحریک می‌کنند و باعث دیر برنزه شدن می‌شوند. اشعه UVB همراه با اشعه UVA در پیری پوست نیز نقش دارد و می‌تواند باعث سرطان پوست شود.
- اشعه UVC: این اشعه‌ها بیشترین آسیب را می‌زنند. خوشبختانه، لایه ازن از رسیدن آنها به سطح زمین جلوگیری می‌کند.
افرادی که پوست روشن‌تری دارند بیشتر در معرض مضرات نور آفتاب قرار دارند، زیرا پوست آنها حاوی ملانین کمتری است. با این حال، این به معنای ایمن بودن افراد با رنگ تیره و زیتونی نیست. ممکن است پوست آنها نسبت به آفتاب حساسیت کمتری داشته باشد، اما قرار گرفتن در معرض اشعه ماورا بنفش بدون محافظت نیز می‌تواند به آنها آسیب برساند. در قسمت بعد، ما به مشکلات ناشی از قرار گرفتن در معرض آفتاب خواهیم پرداخت.
بیشتر بخوانید: بهترین روش مراقبت از سوختگی چیست؟
انواع و نشانه‌های پوست آسیب‌دیده از آفتاب
1. آفتاب سوختگی
آفتاب سوختگی یک بیماری دردناک پوستی است که در اثر قرار گرفتن بیش از حد در برابر اشعه ماورا بنفش ایجاد می‌شود. نوعی سوختگی در اثر اشعه است که سلول‌های پوست شما را تحت تأثیر قرار می‌دهد. هنگامی که اشعه ماورا بنفش باعث آسیب DNA می‌شود، آفتاب سوختگی پاسخ التهابی بدن شما به آن است. طبق بیانیه سازمان سرطان پوست، اشعه UVB باعث آفتاب سوختگی می‌شود و ساختار مولکولی DNA شما را تغییر می‌دهد.
علائم و نشانه‌های آفتاب سوختگی
- سرخی
- درد
- تورم
- تاول
- سردرد
- خستگی
- حالت تهوع
- تب
درمان آفتاب سوختگی
- کمپرس سرد استفاده کنید.
- از دست زدن به تاول‌ها خودداری کنید.
- بدون مشورت با پزشک دارویی استفاده نکنید.
- پوست را مرطوب نگه دارید.
2. خشکی پوست
پوست شما وقتی فاقد رطوبت است، خشک می‌شود. اشعه ماورا بنفش می‌تواند پوست شما را خشک کرده و باعث پوسته پوسته شدن و تحریک آن شود.
علائم و نشانه‌های خشکی پوست
- پوسته پوسته شدن
- پوست خاکستری
- قرمزی
- خارش
- پوست زبر و خشن
درمان خشکی پوست
- لایه برداری کردن با لیف
- پوست خود را مرطوب کنید.
- به پوستتان وازلین بمالید (اگر دچار آفتاب سوختگی هستید از این کار اجتناب کنید).
- مقدار زیادی آب بنوشید.
3. چین و چروک و خطوط صورت
قرار گرفتن بیش از حد در معرض اشعه UV می‌تواند باعث از کار انداختن کاروتنوئیدهای موجود در پوست شود که از پوست در برابر اکسید شدن محافظت می‌کند. با این حال، هنگامی که کاروتنوئیدها غیرفعال می‌شوند، کلاژن پوستی و الاستین که پوست شما را سفت و صاف نگه می‌دارد، تخریب می‌شود. در نتیجه دچار چین و چروک و خطوط ریز می‌شوید.
علائم و نشانه‌های چین و چروک
خطوط و چین‌هایی بر روی پوست شما که به ویژه در اطراف چشم، گردن و دورتادور دهان قابل مشاهده است.
درمان چین و چروک پوست
برای تهیه برنامه مراقبت از پوست برای مقابله با خطوط ریز و چین و چروک، با یک متخصص پوست مشورت کنید. متخصص پوست ممکن است درمان‌های ضد چروک زیر را برایتان تجویز کند:
- رتینوئیدهای موضعی
- مکمل‌های بتاکاروتن
- لایه‌برداری شیمیایی
- لیزر درمانی
- میکرودرم ابریژن
4. لکه‌های پیری ناشی از آفتاب
اینها به کک و مک یا لکه‌های پیری ناشی از آفتاب معروف هستند، اینها لکه‌های تیره روی پوست هستند که در اثر قرار گرفتن در معرض اشعه ماورا بنفش زیاد ایجاد شده و باعث می‌شوند ملانین در سلول‌های کراتینوسیت (سلول‌های پوستی) شما جمع شود.
علائم و نشانه‌های لکه‌های پیری
- لکه‌های تیره و بیضی تیره و رنگدانه‌هایی که روی صورت، پاها، قسمت فوقانی پشت و شانه‌ها ظاهر می‌شود.
- معمولاً قهوه‌ای، سیاه یا برنزی هستند.
درمان لکه‌های پیری ناشی از آفتاب
- کرم‌های روشن کننده پوست حاوی اسیدهای گلیکولیک و کوجیک و هیدروکینون
- رتینوئیدها
- لایه برداری شیمیایی
- لیزر درمانی
- میکرودرم ابریژن
- سرما درمانی
5. ملاسما
ملاسما نوعی بیماری است که با لکه‌های قهوه‌ای تیره یا خاکستری روی پوست مشخص می‌شود. علت دقیق ملاسما هنوز مشخص نیست، اما قرار گرفتن در معرض آفتاب می‌تواند باعث تولید ملانین شود که این لکه‌ها را روی پوست ایجاد می‌کند. با این حال، عوامل دیگری نیز وجود دارد که ممکن است باعث تولید بیش از حد ملانین و در نتیجه ایجاد ملاسما شود.
علائم و نشانه‌های ملاسما
تکه‌های تیره‌ای که اغلب در موارد زیر ظاهر می‌شوند:
- پیشانی
- پل بینی شما
- گونه‌ها
- چانه
- بازوها
- گردن
درمان ملاسما
- کرم‌های روشن کننده پوست (استروئیدهای موضعی)
- درمابراژن
- لایه‌برداری شیمیایی
- میکرودرم ابریژن
- قرار گرفتن در معرض آفتاب را به حداقل برسانید.
6. شاخی شدن پوست ناشی از آفتاب
این بیماری به عنوان شاخی شدن پوست در برابر آفتاب نیز شناخته می‌شود. طبق نظریه سازمان سرطان پوست، این یک رشد شاخی خشن و پوسته پوسته است که در اثر قرار گرفتن در معرض اشعه ماورا بنفش ایجاد می‌شود. این شایع‌ترین نوع ضایعه پیش سرطانی است و در صورت عدم درمان، می‌تواند به سرطان پوست تبدیل شود.
علائم و نشانه‌های شاخی شدن پوست
- برآمدگی یا ناحیه کوچک (کمی برجسته) بر روی پوست خشن، خشک و پوسته پوسته شده است.
- گاهی اوقات برجستگی، سطحی مانند زگیل دارد.
- صورتی، قرمز یا قهوه‌ای است.
- احساس سوزش و خارش در ناحیه
درمان شاخی شدن پوست
- روش‌های جراحی، مانند لیزر درمانی یا سوزاندن ناحیه
- درمان‌های موضعی، مانند 5-fluorouracil (شیمی درمانی موضعی)، Imiquimod (برای از بین بردن سلول‌های پیش سرطانی) و لایه‌برداری شیمیایی
- درمان فتودینامیکی
پیشگیری عامل اصلی جلوگیری از آسیب در برابر آفتاب است. با این حال، اگر پوست شما آسیب دید، به خاطر داشته باشید که اثرات آن معمولاً طولانی مدت هستند. و این در حالی است که برگشت کامل آسیب ناشی از قرار گرفتن در معرض اشعه ماورا بنفش امکان‌پذیر نیست، و فقط می‌توانید آن را تا حدی کاهش دهید.
نکات معمولی محافظت از اشعه آفتاب
از آسیب در برابر آفتاب به راحتی می‌توان جلوگیری کرد. برای جلوگیری از اثرات منفی قرار گرفتن در معرض آفتاب باید در طول سال از محافظت مناسب در برابر آفتاب استفاده کنید. در اینجا آنچه شما می‌توانید برای جلوگیری و جبران کردن اثرات آن انجام دهید را آورده‌ایم:
1. هرگز به ضد آفتاب «نه» نگویید
این یک قانون سرانگشتی است که هرگز نباید آن را فراموش کنید. به یاد داشته باشید که اشعه UV حتی در روزهای ابری و بارانی هم به سطح زمین می‌رسد. بنابراین، با کرم ضد آفتاب پوستتان را بپوشانید. همیشه از کرم ضد آفتاب با حداقل SPF 30 استفاده کنید.
2. پوست خود را لایه‌برداری کنید
سلول‌های مرده پوست، روی لایه بیرونی پوست شما جمع می‌شوند و آن را خشن، لکه‌دار و ناهموار می‌کنند. علاوه بر این، بقایای آرایش و محصولات مراقبت از پوست که روی صورت خود می‌گذارید، آن را کسل و کدر نشان می‌دهد. لایه‌برداری تمام سلول‌های مرده پوست و آثار آرایش را از بین می‌برد و باعث می‌شود پوست شما روشن‌تر شود.
3. سفید کردن را امتحان کنید
سفید کردن به روشن شدن لکه‌های تیره و رنگدانه‌ها کمک می‌کند. قبل از آزمایش عوامل سفیدکننده OTC، بهتر است با یک متخصص پوست مشورت کنید و از محصولات توصیه شده توسط آنها استفاده کنید. متخصص پوست ممکن است محصولات حاوی رتینول، اسیدکوجیک و هیدروکینون را توصیه کند. این مواد به روشن شدن لکه‌های سرسخت و کمرنگ شدن آنها کمک می‌کنند.
4. پوست خود را مرطوب نگه دارید
قرار گرفتن بیش از حد در معرض نور آفتاب، آب‌نمک و کلر (در استخرها) می‌تواند باعث کمبود آب در پوست شما شود. برای جلوگیری از آن، از کرم‌های مناسب بدن، دست و پا استفاده کنید. از محصولاتی استفاده کنید که حاوی اسید هیالورونیک هستند. این ماده آبرسانی به پوست شما را انجام می‌دهد و در عین حال باعث کاهش چین و چروک پوست می‌شود. همچنین مرطوب سازی مداوم ممکن است باعث افزایش تولید کلاژن و بهبود بافت پوست شما شود.
5. نور درمانی LED را امتحان کنید
در LED درمانی از چراغ‌هایی با طول موج‌های مختلف - از جمله چراغ‌های قرمز و آبی - استفاده می‌شود که باعث کاهش خطوط و چین و چروک و همچنین افزایش تولید کلاژن می‌شود. قبل از خرید هر دستگاه نور درمانی LED و استفاده از آن بر روی پوست خود، با یک متخصص پوست مشورت کنید. همچنین می‌توانید به یک متخصص پوست مراجعه کرده و این کار را تحت نظارت حرفه‌ای انجام دهید.
6. داروها و محصولات مراقبت از پوست را بشناسید
برخی از داروها و محصولات مراقبت از پوست ممکن است حساسیت به نور خورشید و خطر آسیب UV را افزایش دهند. آنها شامل داروهای تجویزی (آنتی‌بیوتیک‌هایی مانند تتراسایکلین‌ها و ضدافسردگی‌ها) و مواد مراقبت از پوست، مانند AHA ها و BHA ها، رتینول و روغن‌های طبیعی هستند. اگر از چنین داروهایی یا محصولات مراقبت از پوست استفاده می‌کنید، با پزشک مشورت کنید تا اقدامات احتیاطی ویژه‌ای که برای جلوگیری از آسیب به آفتاب لازم است، را بدانید.
7. برای جبران اثرات آسیب دیدگی خورشید از مواد مراقبت از پوست استفاده کنید
مواد قوی مراقبت از پوست، مانند نیاسین‌آمید، رتینول، رتینوئیدها، آزلاییک اسید، AHA ها، BHA ها و ویتامین C می‌توانند به کاهش و بهبود اثرات آسیب در برابر نور آفتاب کمک کنند. این مواد می‌توانند افزایش رنگدانه‌ها، خطوط ریز، لکه‌های تیره و چین و چروک را برای بهبود ظاهر پوست شما کاهش دهند. با این حال، غلظت مواد به میزان آسیب و سطح تحمل پوست شما بستگی دارد. بنابراین، برای تعیین نوع و غلظت مواد مورد نیاز پوست با پزشک صحبت کنید. «پیشگیری بهتر از درمان» عبارت کاملاً درست و به جایی به نظر می‌رسد. و وقتی صحبت از آسیب در برابر نور آفتاب است، پیشگیری آسان‌تر از جبران ضررات آن است. جلوگیری از آسیب در برابر خورشید کار سختی نیست. شما باید اطمینان حاصل کنید که:
- در پیک ساعت (بین ساعت 10 صبح تا 4 بعدازظهر) از بیرون رفتن زیر آفتاب خودداری کنید.
- از لباس‌های محافظ، عینک آفتابی و کلاه استفاده کنید.
- استفاده از محافظ SPF با طیف گسترده.
بیشتر بخوانید: چگونه از قرار گرفتن در معرض نور خورشید بپرهیزیم؟
